وقتی صداو سیما حداقل شعور را هم ندارد!

فکرشهر ـ نرگس محمدزاده فرد*: «شعور»؛ واژه ای که به خودی خود معنایش توهین نیست، ولی وقتی با پیشوند «بی»، «کم» یا «حداقل» همراه می شود، در باور عموم، توهین محسوب می شود؛ هر چند واقعا توهین و فحش نباشد.

1. فرهنگ فارسی «معین»، برای معنی «شعور»، این واژه ها را به کار برده: دریافتن. ادراک. آگاهی؛ فرهنگ فارسی «عمید» هم برای «شعور» این معانی را آورده: دانستن و دریافتن. حس کردن. فهم و ادراک؛ فرهنگ واژه های «سره» هم نوشته: خرد. دانایی. دانستگی. دریافتن. هوش؛ معنی شعور در فرهنگ لغت عربی - فارسی هم این است: احساس. حس.
علامه طباطبایی در تعریف شعور نوشته: «شعور به معناى ادراك دقيق است از ماده «شَعر»، كه به معناى مو است و ادراك دقيق را از آنجا كه مانند مو باريك است، شعور خوانده ‏اند» (الميزان، ترجمه  موسوى همدانى سيد محمد باقر، ج‏2، ص372 )
این واژه در قرآن کریم گاه در معنای ادراک باطنی و گاه به معنی توجّه و بعضاً به معنی فهم و در برخی آیات به معنی علم به کار رفته است.
با این تعاریف، اگر کسی را بی شعور، کم شعور یا با حداقل شعور خطاب کنیم، فحش نداده ایم، بلکه یک ویژگی از ویژگی هایش را گفته ایم که گاهی، می تواند تنها برای موردی خاص در وی ـ شخص حقیقی یا حقوقی ـ اطلاق شود؛ هر چند ما ایرانی ها، از آن جا که خود را «علامه دهر» می دانیم و از فضا و نجوم و پزشکی صنعتی و سنتی و جبر و ریاضی و زمین شناسی تا علوم ماورا و اجتماعی و سیاسی، اقتصاد و اخلاق و آداب اجتماعی و حرف زدن و...، خودمان را صاحب نظر می دانیم، ممکن است در صورت «بی شعور»، «کم شعور» و امثالهم خطاب شدن، فکر کنیم مورد توهین قرار گرفته ایم و «به تریش قبایمان بربخورد».

2. این روزها، «کرونا ویروس» و «کووید 19»، بحث داغ همه کس و همه چیز است و حتی می توان گفت، نظم روزانه کشور را به هم زده، هر چند در این جا نمی خواهیم به آن بپردازیم و تنها دو نکته اش را مورد توجه قرار می دهم؛ اول: علت اصلی این به هم خوردن نظم ها و تعطیلی ها، تنها یک چیز بوده، جلوگیری از تجمعات و دور هم جمع شدن ها، مسافرت ها و جابجایی ها و در یک کلام، تجمع مردم کنار یکدیگر که عامل اصل انتقال ویروس کرونا است. پس هر گونه تجمع در هر جا و مکانی، ممنوع است. دوم: این ویروس، سیستم تنفسی را مورد حمله قرار می دهد؛ یعنی وارد ریه می شود و هر چه عمیق تر نفس بکشید، امکان این که ویروس کرونا را به ریه ها و عمق ریه های خود وارد کنید و در پی آن به کووید 19 مبتلا شده و این دنیا را وداع گویید، بیشتر است، به همین دلیل فعالیت های ورزشی هم تعطیل شده و به ویژه توصیه شده ورزش های هوازی انجام نشود. این ویروس آن قدر بر روی سطوح می ماند که اگر حتی، شخصی مبتلا یا ناقل، 14 ساعت قبل هم از محلی عبور کرده باشد و از او، ویروسی در محل و روی سطوح مانده باشد، آن ویروس می تواند به شما منتقل شده و شما را مبتلا کند.

3. رهبر معظم انقلاب، دیروز سه شنبه ـ 13 اسفندماه ـ پس از کاشت نهال در سخنانی، با تأکید بر «رعایت توصیه‌ها و دستورالعمل‌های مسوولان در خصوص پیشگیری و جلوگیری از آلودگی»، فرمودند: «از این دستورها نباید تخطی شود، چرا که خداوند ما را موظف کرده است در قبال سلامت خود و دیگران احساس مسوولیت کنیم، بنابراین هر چه به سلامت جامعه و جلوگیری از شیوع این بیماری کمک کند، حسنه و هر چه به شیوع آن کمک کند، سیئه است». حجت الاسلام محمد جعفر منتظری ـ دادستان کل کشور نیز روز یکشنبه ـ 11 اسفندماه ـ در نامه ای به وزیر بهداشت نوشت: «اخلال در نظام سلامت مردم و اقدامات مجرمانه در راستای جنایت علیه تمامیت جسمانی افراد برابر ماده ۲۸۶ قانون مجازات اسلامی نه تنها جرم محسوب می‌گردد بلکه مجازاتی در حد مجازات افساد فی الارض دارد». 

4. هر چند فضای مجازی و شبکه های اجتماعی و رسانه های جمعی دیگر به غیر از صداوسیما، این روزها نقش اصلی اطلاع رسانی را دارند و کم تر کسی از تلوزیون و رادیو به عنوان منبع خبر نام می برد؛ ولی هنوز هم هستند کسانی که تنها رسانه شان، همین صداوسیما است؛ زنان و مردانی که دیگر حوصله تکنولوژی جدید را ندارند و به همان ها که داشته اند، راضی اند و می خواهند هنوز با اعتماد و امید باشند؛ پدران و مادران قدیمی تر که برخی حدود 60 و اغلب بیش از 60 سال عمر دارند و البته بیش از دیگران، در معرض خطر ابتلا به «کووید 19» و مرگ ناشی از آن هستند و باید به شدت مورد مراقبت قرار گیرند.

5. این روزها که خودم را در قرنطینه خودخواسته قرار داده ام، گاهی به ناچار در مواجهه با صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران قرار می گیرم؛ هر چند کم و اندک و در حد چند دقیقه، ولی همان هم کافی است تا به عمق فاجعه در این سازمان عریض و طویل پی ببرم. برای مثال، در حال عبور جلوی تلویزیون، چشمم به خانمی افتاد که ظاهرا در بهزیستی داشت نوزادی را در کارتونی مخفی می کرد و البته داشت با دستانی که ناخن هایش مانیکور شده بود و برق می زد، قرآنی را روی سینه نوزاد می گذاشت؛ آن هم در زمان جنگ!! مانیکور، برق ناخن و زمان جنگ؟؟!! آن هم در بهزیستی آن زمان!! {در یکی از قسمت های اول فصل اول سریال «بچه مهندس»}؛ بگذریم؛ چون این بحث امروز ما نیست! 
موضوع اصلی، 15 دقیقه اخبار ورزشی است که به ویژه این روزها، به دلیل علاقه اعضای خانواده به ورزش، در جریانش قرار می گیرم؛ آن چه باعث نگارش این سطور شد، به همین 15 دقیقه خبر برمی گردد؛ وقتی یک گزارش از کوهنوردی و کوهپیمایی دسته جمعی در استان فارس و شیراز که این روزها خبر افزایش مبتلایانش به کرونا، هر روز بیشتر می شود، در دو روز متوالی ـ شنبه و یکشنبه ـ از این اخبارِ 15 دقیقه ایِ ورزشی از شبکه سه سیما پخش شد؛ در حالی که مصاحبه شوندگان، دیگران را به این ورزش هوازی نفس گیر دعوت می کردند و با خنده می گفتند از کرونا خبری نیست! شما هم بیایید و به طور تلویحی این که «کرونا کیلو چند؟» نکته تاسف بارتر این بود که عینا همان گزارش روز شنبه ـ دهم اسفندماه ـ روز یکشنبه ـ یازدهم اسفندماه ـ هم پخش شد؛ دقیقا همان! گویی می خواستند هر طور شده مردم را دور هم جمع کنند {تجمعات}، کوهنوردی کنند {ورزش هوازی}، بگویند کرونایی وجود ندارد! و بی خیال از این همه خطر و مشکلی که در اثر همین ویروس کوچک ایجاد شده و دنیا را در وحشت فرو برده، به عنوان اشاعه دهنده ویروس عمل کنند؛ آن هم با اصرار.

این تنها چند دقیقه از 15 دقیقه آن هم در خبرهای ورزشی 12:45 شبکه سه سیمای جمهوری اسلامی ایران بود؛ حالا در نظر بگیرید که روزانه در 24 ساعت شبانه روز و در ده ها کانال صداوسیما ـ تلویزیون ـ و کانال های صدا بدون سیما ـ رادیو ـ، چه میزان از این بدآموزی ها و از ان بدتر، آموزش های غلط رخ می دهد؛ اقداماتی که به جز اخلال در نظام سلامت نمی توان نامی بر آن نهاد؛ اخلال در نظامی که تلاش دارد با تعطیلی اماکن، بازارها، مدارس، دانشگاه ها، حوزه ها، تجمعات، ورزش ها و حتی نمازهای جمعه و جماعت، از شیوع بیشتر کروناویروس و ابتلای افراد به آن و مرگشان جلوگیری کند؛ اگر کسی به دروغ نشان دهد که اوضاع کشور کاملا عادی است و خبری از کرونا نیست، آن هم در حالی که کرونا، اولویت اول جمهوری اسلامی ایران معرفی شده و مسوولین کشوری و لشکری هم بر آن اذعان دارند، مانند همان احتکارکنندگانی است که ماسک و وسایل بهداشتی را از دسترس مردم دور و احتکار کرده اند؛ فرقی ندارد محتکر باشی و با در دسترس قرار ندادن وسایل بهداشتی، به شیوع ویروس کمک کنی؛ شهردار باشی و به همراه فرمانده سپاه و فرماندار شهرستان و هیات چند ده نفری همراهش، قبل از ستاد مقابله با کرونا و با وجود ممنوعیت ها، تعطیلی ها و هشدارها، بروی «زیپ لاین» پارک تفریحی را افتتاح کنی یا صداوسیما باشی و مردم را به تجمعات و شیوع ویروس تشویق کنی؛ همه این موارد، اخلال در نظام سلامت است و می تواند به عنوان فساد فی الارض در نظر گرفته شود. اخلال و فسادی که در این وضعیت بحرانی، تنها و تنها می تواند از کم شعوری افراد نشات گیرد.

*روزنامه نگار