فکرشهر: اعتیاد را به عادت کردن، خو گرفتن، و خود را وقف عادتی نکوهیده کردن معنا کرده اند. اعتیاد یک «بیماری اجتماعی» است که عوارض جسمی و روانی دارد و تا زمانی که بـه علل گرایش «بیمار» توجه نشود، درمان جسمی و روانی فقط برای مدتی نتیجه‌بخش خواهد بود و فرد معتاد دوباره گرفتار «مواد اعتیادآور» می‌گردد.
\n\n
\n\n
به گزارش فکرشهر، روابط عمومی شبکه بهداشت و درمان دشتستان در ادامه مطلب خود نوشت:
\n\n
مراحل اعتیاد:
\n\n
۱-آشنایی: در این مرحله فرد از راه‌های مختلف (مثلاً از طریق دوستان خود) با مواد مخدر و نحوه استعمال آن آشنا می‌شود.
\n۲- شک و تردید: در این مرحله، فرد سعی می‌کند با میل خود مبارزه کند.
\n۳- اعتیاد واقعی: در این مرحله فرد دچار اعتیاد می‌شود و هر بار بر میزان مصرف خود می‌افزاید.
\nآگاهی از پیامدهای زیان‌بار مواد مخدر یا رفتار اعتیادآور، همچنان به آن ادامه می‌دهد.
\n\n
انواع مواد مخدر:
\n\n
1- سستی زا 2 - توهم زا 3 توان افزا
\n\n
مواد سستی زا:
\n\n
موادی هستند که مصرف آن بر روی سلسله اعصاب مصرف‌کننده اثر گذاشته و درنتیجه فعالیت فکری و بدنی او را سست می نماید که شامل:
\nالف: طبیعی، مانند: استحصالات گیاه خشخاش، تریاک، شیره تریاک، مرفین
\nب: مصنوعی، مانند: هروئین، متادون، نرمتادون، پاپاورین، پتیدین، انواع و اقسام قرص‌های مسکن و آرام بخش
\n\n
موادتوهم زا:
\n\n
با مصرف این مواد فرد دچار اوهام حسی و بصری می‌شود. این مواد را هالوسینوژن می گویند که شامل:
\nالف: طبیعی، مانند: استحصالات گیاه شاهدانه، حشیش، بنگ، ماری‌جوانا، گراس، چرس؛ مسکالین، جو سیاه آفت زده، برخی از قارچ‌های حاوی مواد توهم زا، دانه‌های نوعی نیلوفر وحشی
\nب: مصنوعی، مانند: آل. اس.دی (L.S.D)، دی متیل تریپتامین (D.M.T)، دی اتیل تریپتامین (D.E.T)
\n\n
موادتوان‌افزا:
\n\n
مصرف آن بر روی سلسله اعصاب تأثیر گذاشته و درنتیجه فعالیت فکری و بدنی مصرف‌کننده بیشتر و باعث هیجان می‌شود. این مواد به دودسته تقسیم می‌شوند که عبارت‌اند از:
\nالف: طبیعی، مانند: برگ کوکا، کوکائین، کراک، برگ و ساقه برخی درختان مثل خات و کراتم و ناس
\nب: مصنوعی، مانند: آمفتامین، متیل آمفتامین، ترکیبات آمفتامین‌ها.
\n\n
عوارض سوء مصرف مواد مخدر:
\n\n
از مهم‌ترین عوارض جسمی: ناراحتی‌های عصبی، بی‌اشتهایی، اضطراب، ریزش مکرّر آب از بینی و چشم، ناراحتی عضلانی و فشار شدید در ستون فقرات، لاغر شدن و ...
\n\n
در گستره اقتصادی: بیکاری، ضعف مالی در ازای خرید و مصرف مواد، لطمه به اقتصاد و جامعه و خانواده.
\nعوارض روانی و شخصیتی: ضعف اراده، بی‌توجهی به مسئولیت‌های فردی، ضعف شخصیت، ضعف عاطفه، عصبی بودن، به هم خوردن تعادل روانی، شخصیت نامتعادل و متزلزل، و ضعف اعتماد به نفس.
\n\n
زمینه اجتماعی: بی‌توجهی به مقرّرات جامعه، ضعف نیروی کار جامعه، بی‌نظمی و بی‌اعتمادی در جامعه، ضعف بنیاد خانواده، افزایش انحرافاتی مانند: دزدی، فحشا و تکدی گری
\nاز طرفی نیز یکی دیگر از عوامل اصلی گسترش بیماری‌هایی چون ایدز و هپاتیت هست و همچنین زیان‌های اجتماعی و اقتصادی قابل‌توجهی برای جامعه دارد که از آن میان می‌توان به از بین بردن بخشی از نیرو و مغز فعال جامعه اشاره کرد.
\nدر شرایط معمولی وقتی بشر از انجام دادن کاری لذت ببرد و به‌عبارتی‌دیگر پاداش بگیرد، از مناطق پایینی مغز او موادی به اسم دوپامین و نوراپی نفرین ترشح می‌شود و بر روی قشر و سایر مراکز حیاتی آن اثر می‌کند و احساس لذت و پاداش به او دست می‌دهد و سعی در تکرار آن عمل دارد. یکی از آثار سوء مواد مخدر فعال شدن همین سیستم است. بنابراین کسانی که یک‌بار با این مواد آشنا می‌شوند چون سیستم پاداش در مغز آنها تقویت‌شده، تمایلی شدید به تکرار مصرف آن پیدا می‌کنند. از بین مواد مخدر هروئین به سهولت در چربی حل می‌شود. مغز انسان نیز مقدار زیادی چربی دارد و بنابراین در مقایسه با مرفین و مشتقات آن، هروئین پس از مصرف در زمان کوتاه‌تری روی مغز اثر می‌کند. کدئین نیز که از مشتقات تریاک است به‌آسانی در سیستم گوارش جذب‌شده و در بدن تبدیل به مرفین می‌شود. در یک مطالعه روشن‌شده است که در معتادان، یکی از آثار سوءمصرف مواد، کاهش جریان خون در بعضی از نواحی مغز است.
\n\n
اثرات مواد مخدر بر مغز:
\n\n
مهم‌ترین محل تأثیر مواد مخدر بر مغز است. در مغز گیرنده‌هایی وجود دارد که این مواد بر آنها اثر می‌کنند. این گیرنده‌ها به ۳ گروه تقسیم می‌شوند:
\n۱- اثر بر گیرنده‌های گروه اول سبب تنظیم و کاهش احساس درد، کاهش فعالیت مرکز تنفس، یبوست و اعتیاد می‌شود.
\n۲- اثر بر گیرنده‌های گروه دوم سبب کاهش احساس درد و افزایش حجم ادرار می‌شود.
\n۳- اثر مواد مخدر برگیرنده‌های گروه سوم سبب کاهش احساس درد می‌شود.
\nروش های ترك اعتیاد و درمان بیماران معتاد به مواد مخدر
\n\n
تاكنون روش های گوناگونی برای ترك و درمان بیماران معتاد به كار گرفته شده است كه به اختصار به ذكر چگونگی انجام روش ها پرداخته می شود:
\n\n
1.روش كم كردن تدریجی ماده مخدر
\n\n
در این روش بیمار معتاد می تواند با یك برنامه ریزی منظم و دقیق و با اراده ای قوی و محكم ، روزانه از ماده مخدری كه استفاده می نماید كم كند تا آن را در مدت 2 تا 3 هفته به صفر برساند . در این روش بیمار نیاز دارد كه زیر نظر روان پزشك معالج از داروهای تجویز شده استفاده نماید . داروهای تجویز شده اغلب داروهایی است كه در رشته روان پزشكی به كار برده می شود و موجب می گردد كه علایم وابستگی روانی و جسمی بیمار معتاد به آن میزان كاهش یابد كه فرد معتاد احساس نیاز به ماده مخدر نداشته باشد . از خصوصیات این روش این است كه فرد می تواند به فعالیت های روزمره خود بپردازد.
\n\n
2.روش استفاده از داروهای ترك اعتیاد به طور سرپایی
\n\n
در این روش فرد معتاد توسط پزشك ، درمان خود را شروع می نماید و داروهایی برای وی تجویز می شود كه شامل داروهای اعصاب و داروهایی است كه ماده مخدر نیستند ، اما اثراتی شبیه ماده مخدر دارند . در این روش به بیمار توصیه می شود كه به هیچ عنوان از ماده مخدر استفاده ننماید . اثرات درمانی داروهای تجویز شده و این كه به چه میزان باید تجویز گردد بستگی به نوع ماده مخدر مصرفی و مقدار آن دارد . در این روش اغلب توصیه می گردد كه بیمار معتاد به مدت چند روز تا یك هفته در منزل استراحت نموده و بعد به كارهای روزمره خود بپردازد.
\n\n
3.روش استفاده از داروهای ترك اعتیاد با بستری شدن در بیمارستان
\n\n
این روش مانند روش دوم است. با این تفاوت كه فرد معتاد در بیمارستان بستری می گردد و كلیه امور درمانی با نظارت پزشك معالج انجام می شود از امتیازات این روش این است كه بیمار معتاد از نزدیك مورد مراقبت های لازم پزشكی و پرستاری قراردارد و چون در بیمارستان بستری است دسترسی او به مواد مخدر بسیار كم و یا غیر ممكن است و اگر گاهی بیمار نیاز به داروهای خاص خوراكی و یا تزریقی داشته باشد، این داروها به راحتی در بیمارستان به وی داده شده و یا تزریق می گردد و لذا هرگونه علایم ناشی از ترك، خواه روانی و یا جسمی، سریع تر درمان می گردد.
\n\n
U.R.O.D 4.روش سم زدایی یا
\n\n
آخرین ، پیشرفته ترین و سریع ترین روش ترك اعتیاد ، در حال حاضر روش سم زدایی است. كه چند سالی است در كشور ما به كار گرفته شده و می شود . در این روش بسته به نوع ماده مخدر ، طریقه استفاده از آن ، و مدت زمانی كه سبب اعتیاد شده است ؛ فرد معتاد بین 4 تا 6 ساعت در مدت زمان بیهوشی داروهایی به بیمار تزریق می گردد كه وی بعد از آن كه به هوش می آید بسیاری از علایم جسمی ترك ماده مخدر را ندارد، مگر عوارض معمولی بعد از بیهوشی . همان گونه كه بارها اشاره و تأكید گردید ادامه درمان های ضروری به عهده روان پزشك معالج است كه با بررسی علایم روانی ، برنامه ریزی درمانی را شروع می نماید . داروهایی كه اغلب مورد استفاده قرا رمی گیرند داروهای ضد ماده مخدر و داروهای ضروری برای درمان علایم روانی و برخی علایم جسمی باقی مانده می باشد كه ممكن است ضعف ، سستی و ... را در بر داشته باشد . بهتر است كه روش سم زدایی در بیمارستان و با نظارت و مراقبت های پزشكی انجام گردد.
\nگاهی شنیده می شود كه با این روش در 24 ساعت ( یك روز) بیماری اعتیاد درمان می گردد و یا در بعضی از درمانگاه ها و یا مطب های اختصاصی در چند ساعت انجام می شود . این شنیده ها تا حدودی اغراق آمیز به نظر می رسد و خود نوعی تبلیغات تجارتی است.
\n
