فکرشهر: پایان پیوند ازدواج حتی اگر به معنای رهایی از یک رابطه مخرب و آسیب‌زا باشد، باز هم طعمی تلخ دارد؛ تجربه تلخی که تا عمق زندگی حال و آینده زن و مرد نفوذ می‌کند و بر آن تاثیر می‌گذارد.
به گزارش فکرشهر به نقل از ایرنا، طلاق غیر از اینکه بعد شخصی زندگی زن و مرد را سخت متاثر می‌کند، به دلیل نگاه منفی که هنوز نسبت به آن در میان عموم وجود دارد، بر زندگی اجتماعی و دیگر ارتباطات فرد نیز سایه می‌اندازد.
طلاق را در فرهنگ دینی ایران اسلامی نیز "مکروه‌ترین حلال خدا" عنوان می‌کنند و چنان منفور شمرده می‌شود که "عرش‌خدا را می‌لرزاند".
اگر چه پیشتر زنان و مردان در برابر مشکلات زناشویی دیرتر و سخت‌تر به فکر گسستن پیوند خود می‌افتادند اما امروز طلاق وجهه‌ای مرسوم‌تر به خود گرفته و مقایسه آمارهای ثبتی نیز تاییدی بر این تغییر فرهنگ است؛ به گفته مدیرکل امور زنان و خانواده استانداری بوشهر براساس آمار، تغییرات پنج ساله طلاق در کشور ۱۵ درصد و دراستان بوشهر ۱۷ درصد اعلام شده است.
بر اساس اعلام ثبت احوال استان بوشهر، هرچند طلاق در مدت زمان یک ساله ۱۴۰۱ گذشته کاهش یافته اما در این سال ۲ هزار و ۱۱ واقعه طلاق در این استان به ثبت رسیده است.
نمی‌توان با نسخه‌ای واحد مثبت یا منفی بودن امتناع از طلاق را قضاوت کرد چرا که به گفته کارشناسان ماندن در برخی رابطه‌های مخرب آسیب بیشتری برای زن، مرد و حتی فرزندان آنها دارد؛ با این حال طلاق در ذات خود دلخواه هیچ‌کس نیست.
دکتر مصطفی دهقانی خانواده درمانگر و زوج درمانگر و عضو هیات علمی دانشگاه خلیج فارس در گفت‌وگویی با ایرنا راهکارهایی ملموس و عملی ارائه کرد؛ راهکارهایی که کمک می‌کند تا در بدو امر پیوندی سست بر آشیانه آرزوهای دختران و پسران این مرز و بوم شکل نگیرد و در ادامه از ازدواج‌های انجام شده به بهترین شکل محافظت شود.
ضرورت مشاوره پیش از ازدواج برای شکل‌گیری یک پیوند آگاهانه و مستحکم
دهقانی با استناد بر مطالعاتی که انجام داده و بررسی بالینی مراجعانی که با تصمیم به طلاق به او مراجعه کرده‌اند، می‌گوید: نخستین و یکی از مهمترین عواملی که زمینه‌ساز طلاق زوج‌های جوان می‌شود این است که پیش از ازدواج به مشاور خانواده مراجعه نمی‌کنند حال آنکه این مشاوره اثرات بسیار مهمی برای اتخاذ یک تصمیم درست پیش از ازدواج و یادگیری مهارت‌های ضروری پس از آن دارد.
آنطور که این خانواده‌درمانگر می‌گوید: مشاوره پیش از ازدواج با راهبری مشاور متخصص به دختر و پسر درباره شخصیت طرف مقابل آگاهی لازم را می‌دهد تا انتخابی آگاهانه داشته باشند.
او اضافه می‌کند: در خلال این جلسه‌ها برخی از اختلالات به عنوان موارد آسیب‌زا مانند کنترل خشم و پرخاشگری شناسایی می‌شوند که برخی از آنها درمان‌پذیر است.
به اعتقاد او برخی از مهارت‌های پیش نیاز یک ازدواج موفق در جلسه‌های مشاوره به دختر و پسر آماده ازدواج آموزش داده می‌شود که زمینه‌ساز حفاظت از رابطه آنها می‌شود؛ مهارت‌های کنترل خشم، همدلی، گفت‌وگو و مدیریت مالی از این دسته‌اند.
بر این اساس آگاهی از ابعاد شخصیتی فردی که گزینه ازدواج دختر یا پسری شده است در این مشاوره‌های کارآمد شناخته پیش‌نیازهای یک رابطه سالم به آنها گوشزد می‌شود تا اگر ازدواجی شکل می‌گیرد، پیوندی برخواسته از آگاهی و علاقه باشد و در نتیجه به دوام بینجامد.
خیانت در فقدان تعهد/ باز هم ضرورت مشاوره‌های پیش از ازدواج
یکی دیگر از عوامل پرتکرار طلاق نیز برخاسته از فقدان آمادگی است که در همین جلسه‌های مشاوره شناخته یا چشم‌اندازی برای آن ترسیم می‌شود.
خیانت زناشویی عاملی است که استاد مشاوره و خانواده درمانی دانشگاه خلیج فارس آن را "مخرب‌ترین حادثه" برای زندگی زناشویی عنوان می‌کند و می‌گوید: خیانت پیوندهای امن عاطفی میان زوج‌ها را از بین می‌برد.
از نظر دهقانی عوامل مختلفی در خیانت یک زن یا مرد به همسرش دخیل است که نبود تعهد یکی از مهمترین‌ها به شمار می‌رود؛ نداشتن تعهد به ازدواجی که در حال شرف شکل‌گیری است زمینه را برای خیانت پس از ازدواج فراهم می‌کند.
او اضافه می‌کند: نداشتن بلوغ عاطفی، مسئولیت‌پذیر نبودن و ندانستن آیین‌های همسرداری از دیگر عوامل موثر در خیانت همسران به یکدیگر و اقدام به روابط فرا زناشویی است که ممکن است عاطفی یا جنسی باشد.
به گفته این مشاور خانواده درمانگر در جلسه مشاوره پیش از ازدواج آمادگی دختر و پسر برای ازدواج سنجیده می‌شود و دورنمایی از ازدواج و مسئولیت‌هایی که باید پذیرفته شود برای آنها ترسیم می‌شود.
خانواده‌های محترم دخالت ممنوع!
یکی از مهمترین عواملی که به گفته استاد مشاوره خانواده دانشگاه خلیج فارس پیوندهای ازدواج را در پنج‌سال نخست به جدایی می‌کشاند دخالت خانواده‌ها است.
دهقانی می‌گوید: بر اساس فراوانی رخدادهای طلاق، دخالت خانواده‌ها در زندگی زناشویی زوج‌ها از مهمترین عوامل در جدایی آنها در پنج سال نخست زندگی مشترک است.
او توضیح می‌دهد: دخالت خانواده‌ها در زندگی زوج‌های جوان تنش ایجاد می‌کند و از آنجا که هر یک از آنها نسبت به خانواده خود با تعصب برخورد می‌کند، اگر این تنش‌ها کنترل نشود به تعارض می‌انجامد.
به گفته او تعارضات شکل گرفته در ادامه به طلاق عاطفی و سرانجام به طلاق فیزیکی می‌انجامد.
کاهش روابط همسرانه؛ زمینه ساز گسستن پیوند ازدواج
گاهی روابط همسران با یکدیگر در هیاهوی زندگی گم می‌شود یا جایگاه درجه دوم پیدا می‌کند؛ ارتباطات سازنده آنها با یکدیگر کاهش می‌یابد و این سرآغاز نامحسوس ایجاد تعارضات و طلاق عاطفی و فیزیکی است.
استاد دانشگاه خلیج فارس کاهش روابط میان همسران را چهارمین عامل جدایی و پایان یک ازدواج می‌داند و معتقد است که این روابط باید از نظر کیفی بهبود پیدا کند.
دهقانی با بیان اینکه مشکلات با زبان ایجاد می‌شود و با زبان هم قابل حل است، می‌گوید: مهارت گفت‌وگو، پرهیز از انتقاد همراه با تحقیر و توهین، یادگیری مهارت‌های قدردانی از همسر، درک متقابل و شفاف بودن در امور مالی از مهارت‌های زوجی است که باید کسب شود و این با آموزش ممکن است.
پنجمین عاملی که می‌تواند روابط میان زن و مرد را شکرآب کند و آن را تا جدایی بکشاند، تنش در تربیت و نگهداری از فرزندان است؛ هر چند به گفته دهقانی این عامل دست‌کم در بوشهر نادرتر است.
آنطور که او می‌گوید: فقدان تفاهم در تربیت فرزندان و کاهش تاب‌آوری ناشی از تولد و نگهداری فرزند معلول از عواملی است که در این دسته جای می‌گیرد.
توصیه‌های فشرده و جدی از زبان یک زوج درمانگر
هرچند در خلال بیان عوامل و زمینه‌های طلاق راهکارهایی نیز برای پیشگیری از آن و سد کردن راه این عامل‌های مخرب بیان شد اما استاد مشاوره خانواده دانشگاه خلیج فارس در جمع‌بندی سخنانش و با استناد به مطالعاتی که بر روی "ازدواج موفق" داشته، توصیه‌هایی کاربردی نیز برای تداوم پیوندهای مقدس ازدواج ارائه می‌کند.
دهقانی به زوج‌ها توصیه می‌کند: مهارت‌های زوجی جدید را برای انطباق با شرایط روز بیاموزند و برای این مهم می‌توانند از زوج‌درمانگرها کمک بگیرند.
او ادامه می‌دهد: بر روی رضایت جنسی خود کار کنید، یکدیگر را درک کنید و در موضوعات مختلف گفت‌وگوی باز و بی‌پرده داشته باشید.
دهقانی اضافه می‌کند: برای رشد شخصی همسر خود تلاش کنید و اگر دوست دارد مهارتی یاد بگیرد، ادامه تحصیل دهد یا دانشی کسب کند، تنها مانع نباشید بلکه به او کمک کنید.
او پیشنهاد می‌کند که زوج‌ها آیین‌های زوجی مشترک را گرامی‌بدارند و آیین‌های خصوصی خلق کنند؛ برای زندگی خود نوعی آداب و رسوم مخصوص خود بسازند و بر این اساس رفتار کنند.
دیگر توصیه این زوج درمانگر برای تداوم رابطه‌های ازدواج تسلط بر تعارضات زوجی است؛ او می‌گوید: تعارضات خود را مدیریت کنید و به خانواده‌ها اجازه دخالت ندهید.
او این‌بار خطاب به خانواده و والدین هر یک از زوج‌ها تاکید می‌کند: "تسهیلگر باشید و دخالت نکنید".
همه این توصیه‌ها در مراحل مختلف زندگی می‌تواند ضامن بقای پیوندی باشد که می‌تواند به بستر و نردبان رشد و شکوفایی زنان و مردان قرار گیرد.
به بیان دهقانی ازدواج با یک فرد به معنای ازدواج با مجموعه‌ای از مشکلات است اما این چیزی غیر معمول نیست؛ چالش‌ها قابل مدیریت هستند و این مهارت را باید آموخت چرا که رابطه‌ها همواره نیازمند مراقبتند.
استاد مشاوره خانواده دانشگاه خلیج فارس در پایان نیز توصیه‌ای داشت که باید آویزه گوش زوج‌ها و بهترین میراثی باشد که از آنها به یادگار می‌ماند: " حواستان به فرزندان‌تان باشد، آنها امروز رفتار شما را می‌بینند، یاد می‌گیرند و در رفتارهای زوجی آینده آنها نمود پیدا می‌کند".
