نشریه علمی نیچر: در ۹۰ سال گذشته تنها ۵ زن از جمله مریم میرزاخانی برنده جوایز معتبر ریاضی شده‌اند

فکرشهر: یورونیوز نوشت: نشریه علمی معتبر «نیچر» در گزارشی با انتشار تصویر مریم میرزاخانی ریاضیدان ایرانی گفته است که در ۹۰ سال گذشته، سهم زنان در جوایز معتبر رشته ریاضیات بسیار اندک بوده و تنها او و ۴ زن دیگر موفق به کسب چنین افتخاراتی شده‌اند.

این ژورنال در مقاله خود آورده است که جوایز اصلی رشته ریاضیات مانند مدال فیلدز، که معادل جایزه نوبل این رشته محسوب می‌شود، در یک قرن اخیر به صورت اکثریت قاطع به مردان تعلق گرفته است. امری که فقدان تنوع جنسیتی در میان برندگان را برجسته می‌کند.

به گفته نیچر، شش مورد از برترین افتخارات ریاضی جهان شامل مدال فیلدز و جوایز آبل، شاو، ولف، کرافورد و بریکترو در مجموع ۲۱۷ بار اهدا شده‌اند؛ اما سهم زنان در آن‌ها تنها ۷ بار بوده است.

در این میان تنها دو زن، یعنی مریم میرزاخانی از ایران و کلر ویسین از فرانسه، بوده‌اند که توانسته‌اند هر کدام دو عدد از این جایزه‌ها را به خود اختصاص دهند. مریم میرزاخانی در سال ۲۰۱۴ برنده مدال فیلدز شد و پس از مرگ نیز در سال ۲۰۲۰ به دلیل کار نظری خود در درک تقارن سطوح منحنی، جایزه «بریکترو» را دریافت کرد.

کلر ویسین ۶۱ ساله نیز در ۳۰ ژانویه امسال اولین زنی لقب گرفت که جایزه کرافورد ۲۰۲۴ در ریاضیات را از آن خود کرد. خانم ویسین در سال ۲۰۱۷ نیز موفق به دریافت جایزه «شاو» شده بود.

کاترین لئونارد، رئیس سابق انجمن زنان در ریاضیات و استاد کالج اکسیدنتال در کالیفرنیا، درباره سهم زنان از جوایز ریاضیات می‌گوید هرچند وضعیت اهدای جوایز در سال‌های اخیر بهبود یافته است، «با این حال اگر زنان و سایر گروه‌های کنار گذاشته شده دیده نشوند، طبعا کار آن‌ها نیز مورد تجلیل و اشتراک‌گذاری قرار نخواهد گرفت.»

سنجش تعداد زنانی که در سراسر جهان در رشته ریاضیات تحصیل می‌کنند یا در زمینه‌های حرفه‌ای و تحقیقاتی مرتبط با آن مشغول کار هستند دشوار بوده و اتحادیه بین‌المللی ریاضیات که در ۸۰ کشور فعال است آماری در این خصوص ارائه نمی‌کند. با این حال پیشتر یک آمار نشان داده بود ۲۵ تا ۳۰ درصد از دانشجویان دکترای ریاضیات در ایالات متحده را زنان تشکیل می‌دهند.

کارولینا آرائوجو، رئیس کمیته زنان اتحادیه بین‌المللی ریاضیات، به نشریه نیچر گفت: «در شرایطی که در سال‌های اخیر آگاهی فزاینده‌ای درباره شکاف جنسیتی و پیشرفت‌های مهم وجود داشته است، برخی از جنبه‌ها بدون تغییر باقی مانده‌اند. آمار‌ها نشان می‌دهد در حالی که در دهه‌های گذشته به طور کلی تعداد زنان نویسنده مقالات علمی در ریاضیات افزایش یافته، نسبت زنان نویسنده در ‘نشریات برتر’ در ریاضیات زیر ۱۰ درصد باقی مانده است.»

وی راه حل این مسئله را کمک به بیشتر دیده شدن محققان زن در رشته ریاضیات و همچنین تنوع بخشیدن به کمیته‌هایی دانسته است که تصمیمات مربوط به اهدای جوایز را می‌گیرند.

خانم آرائوجو همچنین پیشنهاد کرده است نهاد‌های متولی اعطای جوایز برای زنان ریاضیدانی که بچه‌دار می‌شوند و باید از فرزندان خود مراقبت کنند، به ازای هر کودک ۱۸ ماه در محدودیت سنی جوایز استثنا قائل شوند.