زیرک‌ترین حاکم عرب خاورمیانه؛ آنچه باید درباره امیر قطر بدانید

فکرشهر: هاآرتص در مطلبی به قلم مشی کورن نوشت: تمیم بن حمد آل ثانی، امیر قطر از زمان به قدرت رسیدن این کشور کوچک را به یک بازیگر مهم بین المللی تبدیل کرده است. زمانی که وی مشغول مصالحه با همسایگان خود در حاشیه خلیج فارس و تامین مالی حماس نیست، تحصیلاتش در بریتانیا در تعاملات با کشور‌های غربی به کارش می‌آید.

به گزارش فکرشهر از انتخاب، در ادامه این مطلب آمده است: قطر اولین بار زمانی که درخواست میزبانی جام جهانی ۲۰۲۲ را مطرح نمود به سرخط نخست رسانه‌های جهان راه یافت؛ پیشنهادی که آلوده به ادعا‌های متعدد ارتشا و فساد بود. پس از کسب میزبانی، جنجال‌ها ادامه داشت و گزارش‌های مختلفی از موارد نقض حقوق بشر در ارتباط با بدرفتاری با کارگران مهاجر سازنده ورزشگاه‌های محل میزبانی جام جهانی منتشر شد.

قطر مدت کوتاهی پس از آغاز جنگ اسرائیل و حماس در ماه اکتبر مجددا به صدر اخبار رسانه‌ها بازگشت. این کشور غنی از منابع گازی به عنوان یکی از معدود کشور‌هایی که دارای خطوط ارتباطی فعال با اسرائیل و حماس است به سرعت نقش میانجی را بر عهده گرفت و به شکل گیری اولین توافق آزادی گروگان‌ها کمک کرد. دوحه همچنین تلاش می‌کند مذاکرات فعلی در مورد آزادی بقیه گروگان‌ها را نیز به نتیجه برساند.

اما تامین مالی و پناه دادن به رهبران حماس و تلاش برای دسترسی به داده‌های حساس امنیتی موجب شده تا از زمان آغاز جنگ غزه حساسیت مقام‌های اسرائیلی در مورد این کشور کوچک، اما قدرتمند بیشتر شود.

تمیم بن حمد که در سال ۲۰۱۳ به قدرت رسید، به عنوان یک رهبر پیچیده که به راحتی بین خاورمیانه و غرب در تردد است شناخته می‌شود. وی در سال ۱۹۸۰ در دوحه متولد شده و چهارمین پسر پادشاه سابق، شیخ حمد بن خلیفه است. او در مدرسه اختصاصی شربورن در دورست در جنوب انگلیس تحصیل کرده است. پس از اتمام تحصیلات دبیرستان، تمیم با دنباله روی از پدرش به تحصیل در آکادمی نظامی سندهورست انگلیس پرداخت. پس از اتمام تحصیلات در سال ۱۹۹۸ تمیم به خانه برگشت و به عنوان افسر در ارتش قطر خدمت کرد. زمانی که تمیم پس از کناره گیری پدرش از قدرت در سال ۲۰۱۳ به تاج و تخت رسید تنها ۳۳ سال داشت. پادشاه سابق قطر در حالی راه را برای نقش آفرینی نسل جدید باز کرد که امروزه معمولا رهبران عرب تا پای مرگ از قدرت دست نمی‌کشند. وی دارای دو همسر و ۷ پسر و ۶ دختر است.

تحصیلات تمیم در بریتانیا به وی اجازه می‌دهد تا در حالی که بر روی واقعیت خاورمیانه مانور می‌دهد به زبان غرب سخن بگوید. وی راه پدرش را ادامه می‌دهد و در حال تبلیغ یک پادشاهی محافظه کار به عنوان کشوری مترقی با در‌های باز به روی جهان است.

شیخ تمیم از زمان ولیعهدی، اقداماتی را برای تقویت جایگاه بین المللی قطر انجام می‌داد که از جمله می‌توان به جذب رویداد‌های مهم ورزشی و در اختیار گرفتن تیم‌های مطرح جهان اشاره کرد. تمیم در سال ۲۰۰۶ به عنوان رئیس کمیته برگزاری بازی‌های آسیایی دوحه ایفای نقش کرد. این بازی‌ها مجددا قرار است در سال ۲۰۳۰ در قطر برگزار شود.

در آن سال او توسط خوانندگان روزنامه مصری الاهرام به عنوان "بهترین شخصیت ورزشی جهان عرب" انتخاب شد. در سال ۲۰۱۱ شیخ تمیم ترتیب خرید باشگاه فرانسوی پاریسن ژرمن را داد. اما بزرگترین دستاورد وی در سال ۲۰۲۲ بود یعنی زمانی که قطر میزبان جام جهانی فوتبال شد، رویدادی که به عنوان یکی از گرانقیمت‌ترین کمپین‌های تبلیغاتی تاریخ شناخته می‌شود.

تمیم امیدوار بود میزبانی جام جهانی جایگاه قطر را به عنوان یک بازیگر جهانی مشروع ارتقا بخشد و برای این کشور در برابر رقبای منطقه‌ای اش میزانی از قدرت ایجاد کند. حقیقت این است که به رغم ادعا‌ها در مورد اینکه قطر "ورزش شویی" انجام داده است، جام جهانی توانست توجه افکار عمومی را از موارد نقض حقوق بشر و سیاست‌های این کشور در قبال زنان و جامعه ال جی بی تی کیو منحرف نماید. جام جهانی و ثبت تعداد بی سابقه مخاطبان تلویزیونی در این رقابت‌ها یک موفقیت عظیم بود. جام جهانی به ویترینی برای نمایش قطر برای میلیون‌ها نفر در غرب تبدیل شد، اما این یکی از ابتکارات پدر تمیم در دهه ۱۹۹۰ بود که جایگاه کوچک‌ترین کشور عربی را چنین ارتقا بخشید و دیدگاه رسانه‌ای و توازن قدرت در خاورمیانه را تغییر داد.

شیخ حمد آل ثانی در سال ۱۹۹۶ یعنی یک سال پس از تحویل گرفتن قدرت از پدرش، خلیفه بن حمد آل ثانی در یک کودتای غیرخشونت آمیز، شبکه الجزیره را راه اندازی کرد. در دوران حکومت حمد، قطر تولید گاز خود را افزایش داد و به ثروتمندترین کشور جهان از نظر سرانه تولید ناخالص داخلی تبدیل شد. در سال ۱۹۹۷، قطر شروع به صادرات ال ان جی کرد. این کشور در حال حاضر دومین صادرکننده بزرگ ال ان جی جهان است و بر اساس آمار‌های سال ۲۰۲۱ وزارت انرژی آمریکا، سومین ذخایر بزرگ گاز طبیعی جهان را در اختیار دارد که معادل حدود ۱۱ درصد کل ذخایر اثبات شده جهان است.

موفقیت‌های شیخ تمیم در دوران زمامداری اش موقعیت خاندان آل ثانی را که از قرن نوزدهم میلادی در مصدر امور بوده اند تقویت کرده است. ثروت خالص خانواده سلطنتی قطر ۳۳۵ میلیارد دلار برآورد شده، اما سال گذشته شاخص میلیاردر‌های بلومبرگ، این رقم را ۱۳۳ میلیارد دلار ارزیابی نمود. ثروت امیر قطر به تنهایی ۲ میلیارد دلار برآورد شده است.

خانواده آل ثانی سرمایه گذاری‌های متعددی در سراسر جهان به ویژه در لندن انجام داده است که از جمله می‌توان به برج شارد، مجتمع خرید مجلل هارودز، پروژه مسکونی چلسی باراکس، منطقه تجاری کاناری وارف و همچنین شرکت امپرایر استیت بیلدینگ در نیویورک اشاره کرد. پادشاهی قطر همچنین در بانک بارکلیز، بریتیش ایرویز و شرکت فولکس واگن سهامدار است.