فکرشهر: گیزمودو نوشت: وقتی به آینه نگاه میکنید و آرزو میکنید که ده سال جوانتر باشید، در واقع به دنبال توسعه معکوس یا پیری معکوس هستید. اگرچه بیشتر موجودات، از جمله انسانها، متولد میشوند، پیر میشوند و در نهایت میمیرند، برخی گونهها میتوانند از این چرخه سنتی زندگی جدا شوند: آنها بهطرز شگفتانگیزی سن را نادیده میگیرند و به نسخههای جوانتر از خود بازمیگردند.
«عروس دریایی جاودان» یا «Immortal jellyfish»، بهترین نمونه از این گونههاست. با این حال، مطالعهای که به تازگی در نشریه Proceedings of the National Academy of Sciences منتشر شده، عضو جدیدی از این گونه خاص با تواناییهای فوقالعاده را معرفی کرده است: کتنوفور «Mnemiopsis leidyi»، که به نام ژلماهی شانهای نیز شناخته میشود. حالا، دانشمندان در حال بررسی این موضوع هستند که چه تعداد دیگر از گونهها توانایی «سفر در زمان» دارند.
جوآن ج. سوتو–آنگل، پژوهشگر فوق دکتری در دانشگاه برگن که نویسنده مشترک این نوشته است، در بیانیهای گفت: «این کار درک ما از توسعه اولیه حیوانات و طرحهای بدنی را به چالش میکشد و راههای جدیدی برای مطالعه انعطافپذیری چرخه زندگی و جوانسازی باز میکند. واقعیتی که ما گونه جدیدی یافتهایم که از این «ماشین زمان» عجیب استفاده میکند، سوالات جالبی درباره میزان گسترش این قابلیت در درخت حیات حیوانات ایجاد میکند».
کشف غیرمترقبهای منجر به این مطالعه شده است. سوتو–آنگل تحقیق در این زمینه را زمانی آغاز کرد که یک کتنوفور لاروی بهطور ناگهانی در جای یک کتنوفور بالغ در یک مخزن آزمایشگاهاش ظاهر شد. اما مشخص شد که این همان موجود است؛ بنابراین سوتو-آنگل و همکارانش شروع به تلاش برای تولید سناریویی کردند که ممکن است توسعه معکوس را تحریک کند و دریافتهاند که یک کتنوفور بالغ واقعاً میتواند در شرایط فشار شدید به مرحله لاروی خود بازگردد.
«شاهد این که چگونه آنها به آرامی به یک لاروی سیدیپید معمولی تبدیل میشوند، گویی به زمان گذشته بازمیگردند، واقعاً جذاب بود»، سوتو-آنگل توضیح داد. «در طول چند هفته، آنها نه تنها ویژگیهای ریختشناسی خود را تغییر دادند، بلکه رفتار تغذیهای کاملاً متفاوتی، که مختص یک لاروی سیدیپید است، نیز پیدا کردند.»
ژلماهیهای شانهای موجودات باستانی هستند؛ در واقع، برخی تحقیقات نشان میدهد که آنها ممکن است نخستین موجوداتی باشند که تاکنون وجود داشتهاند و حدود ۷۰۰ میلیون سال پیش ظهور کردهاند و این باعث شده محققان پیشنهاد کنند که توسعه معکوس ممکن است یک توانایی اولیه باشد.
«این زمان بسیار هیجانانگیزی برای ماست»، پل بورکاردت، پژوهشگر دانشگاه برگن که او نیز نویسنده مشترک این مطالعه است، در بیانیهای گفت. «این یافته شگفتانگیز درهای بسیاری از کشفیات مهم را باز خواهد کرد. جالب خواهد بود که مکانیسم مولکولی که توسعه معکوس را تحریک میکند، و همچنین آنچه که در طول این فرآیند به شبکه عصبی حیوان میگذرد، را کشف کنیم.»
این دو پژوهشگر پیشنهاد میکنند که انعطافپذیری چرخه زندگی—توانایی یک موجود برای تغییر جنبههایی از زیستشناسیاش در پاسخ به محرکهای خاص محیطی—ممکن است بیشتر از آنچه که دانشمندان تصور کردهاند، در میان حیوانات وجود داشته باشد. متأسفانه، برای انسانها، تمام کرمها و محصولات موجود در جهان هنوز نتوانستهاند به چنین نتایج ضدپیری قابل تحسینی دست یابند. با این حال، تحقیقات آینده در زمینه زیستشناسی توسعه و پیری اکنون یک نمونه جدید از قلمرو حیوانات برای الهام گرفتن دارد.