نقش «چین» در فروش جنگنده اف-۳۵ آمریکا به عربستان سعودی

فکرشهر: ایالات متحده آماده است تا پیشرفته‌ترین جت‌های جنگنده رادارگریز اف-۳۵ خود را به عربستان سعودی عرضه کند، اقدامی که تحلیلگران می‌گویند نشان دهنده دوره جدیدی از سیاست خاورمیانه است که در آن مقابله با نفوذ چین به سرعت به اندازه حفظ برتری نظامی اسرائیل برای واشنگتن اهمیت پیدا می‌کند.

به گزارش فکرشهر از عصرایران، وبگاه چینی" سوث چاینا مورنینگ پست"، با اشاره به این مقدمه نوشت:

این امر عربستان سعودی را پس از اسرائیل، دومین کشور در منطقه می‌کند که از این جت نسل پنجم استفاده می‌کند.

دونالد ترامپ این تصمیم را پس از دیدار با محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی که هفته گذشته به واشنگتن سفر کرده بود، اعلام کرد. با این حال، اسرائیل تاکنون پیامد‌های این موضوع را کم‌اهمیت جلوه داده است، حتی پس از تایید ترامپ مبنی بر اینکه ریاض همان نوع پیشرفته اف-۳۵ را که در حال حاضر در اختیار نیروی هوایی اسرائیل است، دریافت خواهد کرد.

ترامپ خطاب به بن سلمان گفت: "عربستان سعودی یک متحد بزرگ است و اسرائیل هم یک متحد بزرگ است و من می‌دانم که آنها [اسرائیل]دوست دارند شما هواپیما‌های با فناوری پایین‌تری دریافت کنید. فکر نمی‌کنم این شما را خیلی خوشحال کند. "

وی افزود:" ما دقیقا همین الان در حال بررسی این موضوع هستیم، اما تا جایی که به من مربوط می‌شود، فکر می‌کنم هر دو باید به بالاترین سطح برسند. "

به نظر می‌رسد اظهارات ترامپ در تضاد با قانون "انتقال کشتی‌های نیروی دریایی" سال ۲۰۰۸ است که واشنگتن را موظف می‌کند اطمینان حاصل کند که هرگونه فروش اسلحه در خاورمیانه، برتری نظامی اسرائیل نسبت به همسایگانش را از بین نمی‌برد.

پس از تماس با "مارکو روبیو"، وزیر امور خارجه ایالات متحده، بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، گفت که تضمین‌های صریحی دریافت کرده است مبنی بر اینکه واشنگتن "به حفظ برتری کیفی نظامی اسرائیل در هر چیزی که مربوط به تامین سلاح و سیستم‌های نظامی برای کشور‌های خاورمیانه است، ادامه خواهد داد. "

عامل چین

"حسین ایبیش"، پژوهشگر ارشد موسسه کشور‌های عربی خلیج فارس، یک اندیشکده مستقر در واشنگتن، گفت که چین "قطعا یکی از عوامل" در تصمیم کاخ سفید برای پذیرش درخواست دیرینه ریاض برای خرید جنگنده‌های اف-۳۵ بود.

او گفت: "عربستان سعودی به روشنی اعلام کرده است که اگر می‌خواهد از روابط امنیتی نزدیک‌تر با چین چشم‌پوشی کند، به همکاری امنیتی بیشتر و اطمینان خاطر از سوی واشنگتن نیاز دارد. "

به گفته ایبیش، در حالی که ریاض تعامل اقتصادی و دیپلماتیک خود را با پکن گسترش داده است، "بسیار مراقب بوده است که از خط قرمز ایالات متحده در اعطای جایگاه استراتژیک جدید به چین" در خاورمیانه عبور نکند.

وی گفت که موفقیت آشکار سفر ولیعهد عربستان سعودی به واشنگتن در هفته گذشته "به ادامه این خویشتن‌داری کمک خواهد کرد. "

به گفته "آندریاس کریگ"، دانشیار مطالعات دفاعی در کالج کینگ لندن، شبح همکاری دفاعی بیشتر عربستان و چین به واشنگتن انگیزه‌ای قوی می‌دهد تا "ریاض را در اکوسیستم امنیتی تحت رهبری ایالات متحده تثبیت کند. "

با این حال، او گفت هرگونه قرارداد اف-۳۵ با ریاض با "حفاظت‌های سختگیرانه در مورد چین" همراه خواهد بود تا دسترسی به شبکه‌های حساس، پایگاه‌ها و زنجیره‌های تامین را محدود کند.

کریگ گفت: "ردپای پکن شرایط و مدیریت ریسک را شکل می‌دهد، حتی اگر در تصمیم اصلی آمریکا تعیین کننده نبوده باشد. " او افزود که ترامپ بیش از حد در مورد برابری بین هواپیما‌های جنگی عربستان و اسرائیل اغراق می‌کند.

در حالی که ممکن است نسخه اف-۳۵‌ای به عربستان سعودی تحویل داده شود، اما اسرائیل هم اکنون نسخه "اف-۳۵ آی ادیر" سفارشی خود را که یک اکوسیستم منحصر‌به‌فرد با قابلیت‌های سفارشی - داده‌های ماموریت، نرم‌افزار، سیستم‌های جنگ الکترونیک و ادغام سلاح‌ها – را در اختیار دارد که ایالات متحده تنها برای اسرائیل توسعه داده و در اختیار آن قرار داده است.

اساسا، برتری نظامی اسرائیل به همان اندازه که به سخت‌افزار مربوط می‌شود، به تجربه عملیاتی و دکترین نیز مربوط می‌شود. کریگ گفت، زمانی که ریاض سال‌ها بعد این جنگنده (اف-۳۵) را تحویل بگیرد، نیروی هوایی اسرائیل "ارتقاء‌های بیشتری را انجام داده است، بنابراین شکاف نسبی همچنان پابرجاست. "

عناصر خاکی کمیاب و تراشه‌ها

تصمیم ترامپ برای فروش ۴۸ فروند اف-۳۵ به ریاض در کنار یک معامله استراتژیک قرار گرفت که به ایالات متحده دسترسی ترجیحی به ذخایر بزرگ مواد معدنی کمیاب سنگین عربستان سعودی، منبعی ضروری برای ساخت اف-۳۵ و سایر سیستم‌های دفاعی پیشرفته، می‌دهد.

چین در حال حاضر بر عرضه و پالایش جهانی عناصر خاکی کمیاب تسلط دارد و از آن در مذاکرات اقتصادی و تجاری گسترده‌تر با ایالات متحده بهره برده است.

در یک برگه اطلاعاتی کاخ سفید که روز سه‌شنبه هفته گذشته منتشر شد، آمده است که چارچوب جدید مواد معدنی حیاتی با عربستان سعودی "همکاری را تعمیق می‌بخشد و استراتژی‌های ملی ما را برای تنوع بخشیدن به زنجیره‌های تامین مواد معدنی حیاتی همسو می‌کند. "

طبق این قرارداد، غول معدنی دولتی Maaden عربستان با وزارت دفاع ایالات متحده و شرکت آمریکایی MP Materials برای ساخت یک پالایشگاه عناصر خاکی کمیاب در عربستان سعودی همکاری خواهد کرد.

در همان روز، دولت ترامپ همچنین محدودیت‌های صادرات سخت‌افزار‌های هوش مصنوعی پیشرفته آمریکایی را کاهش داد و اجازه فروش ۳۵ هزار سرور هوش مصنوعی Nvidia GB۳۰۰ مورد تقاضا به عربستان سعودی و تعدادی مشابه به امارات متحده عربی را داد - اقدامی که به طور گسترده به عنوان تلاشی برای مقابله با نفوذ رو به افزایش چین در بخش فناوری خلیج فارس تلقی می‌شود.

به موازات آن، شرکت‌های آمریکایی به عنوان شرکای ترجیحی برای ساخت نیروگاه‌های هسته‌ای عربستان سعودی معرفی شدند، اگرچه واشنگتن همچنان با تلاش ریاض برای غنی‌سازی اورانیوم داخلی که می‌تواند راه را برای دستیابی به توانایی سلاح‌های هسته‌ای هموار کند، مخالف است.

"لسلی وینجاموری"، استاد روابط بین‌الملل در دانشگاه SOAS لندن، گفت: ترامپ "از دستورالعمل‌های مرسوم ایالات متحده در رتبه‌بندی متحدان ایالات متحده، حتی در مورد اسرائیل، پیروی نمی‌کند. "

او گفت: " ترامپ به وضوح علاقه شدید خود را به فروش محصولات آمریکایی نشان داده است؛ و همچنین علاقه شدید خود را به عربستان سعودی نشان داده است. "

با این حال، مقاومت سیاسی اسرائیل و متحدانش در کنگره ایالات متحده هنوز می‌تواند این توافق را به تاخیر بیندازد یا تغییر شکل دهد. وینجاموری گفت: "ترامپ ممکن است از این به عنوان یک ابزار چانه‌زنی استفاده کند. "

ایبیش گفت که تعهد واشنگتن به برتری نظامی اسرائیل اکنون در برابر اتحادی "بالغ‌تر و عادلانه‌تر" با عربستان سعودی "یعنی عملا امنیت برای امنیت، نه نفت برای امنیت" متعادل می‌شود.

وی گفت: "افزودن این سامانه قدرتمند و بسیار گران‌قیمت، عربستان سعودی را در جایگاه برابری نظامی با اسرائیل قرار نمی‌دهد – حتی سعودی‌ها را به چیزی چیزی نزدیک به آن هم تبدیل نمی‌کند. "

با این وجود، کریگ گفت که قرارداد اف-۳۵ "نشانه تمایل واشنگتن برای جدا کردن دستاورد‌های عربستان از دیپلماسی اسرائیل است. "

وی گفت، کاخ سفید به جای مشروط کردن فروش به عادی‌سازی روابط با اسرائیل، "به نظر می‌رسد که مسیر عربستان را بر اساس شایستگی‌های خود تعیین می‌کند. "

این نشان دهنده یک روند گسترده‌تر است که در آن ایالات متحده قصد داشته است ردپای نظامی دائمی خود را در منطقه کاهش دهد و در عین حال قابلیت‌های شرکا را با تمرکز بر معماری دفاع هوایی و موشکی منطقه‌ای به رهبری شرکا افزایش دهد.

کریگ گفت که انتقال تسلیحات پیشرفته، ابتکارات قابلیت همکاری، اشتراک‌گذاری داده‌ها و سلاح‌های "فرا-افق" همگی ابزار‌های این موضع در حال تحول بوده‌اند.

او افزود: "نکته جدید در اینجا آمادگی برای اقدام علیرغم حساسیت‌های اسرائیل است، مشروط بر اینکه برتری اسرائیل به طور معتبری تایید و حفظ شود. "