احترام به حقوق شهروندی، حلقه گم شده در حوزه مدیریت شهری

فکرشهر: امروزه جوامع برای پا گذاشتن به دوران جدید دموکراسی و تحقق آرمان های حکومت مردم سالار، روی به باز نگری حقوق شهروندی آورده و اگر بخواهیم تعریف مختصری از این حقوق داشته باشیم، حقوق شهروندی به معنای مجموعه ای از قوانین حاکم بر رابطه های افراد در جامعه شهری بیان می شود. همانطور که می دانیم، تحقق حقوق شهروندی توسط دولت ها بدون همراهی مردم جامعه بعنوان نافعان اصلی و مجریانی با مسئولیت شهروندی، امکان پذیر نمی باشد و در اولین قدم موثر، مردم باید آن را رعایت نموده و از اینگونه قوانین حمایت کنند.

"مردم از هر قوم و قبیلیه ای که باشند از حقوق مساوی برخوردار هستند." این متن بسیار آرمانی و نزدیک به معیار های عادلانه اسلامی را می توان در اصل 19 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مشاهده کرد. حقوق شهروندی همچون شبکه ای از مویرگ ها، نقش بسیار مهمی برای اجرای عدالت در جامعه، بین اشخاص و حکومت ها می باشد. مثال شبکه گسترده مویرگی بدین جهت بیان شد که این حقوق همانند شبکه ای در سراسر اقشار مردم و بخش های حکومتی گسترده می باشد. بیمارستانی که به مردم خدمات مناسب ارائه نمی دهد، اداره ای که  موجی از نارضایتی را در میان ارباب رجوع هایش ایجاد کرده، حقوق شهروندی یعنی حق مردم و ولی نعمتانشان را نقض کرده اند. چه نزدیک به شأن هر فرد در جامعه است که با این حقوق آشنا باشد و چه ارزشمند است این مهم که برای بالابردن کرامت انسانی می باشد توسط مسئولین نسبت به مردم رعایت شود. 

اگر بخواهیم این مسأله حیاتی که منشأ و معیار ارزیابی عملکرد بسیاری از دولت هاست به صورت جزئی تر و محسوس تر بیان کنیم، خواهیم دید بدلیل عدم مطالبه مردم، کسانی هستند که به نقض سلیقه ای حق ما در رعایت حقوق شهروندی اقدام میکنند و باز اگر به سراغ ادارات دولتی برویم مثال های زیادی را میتوان بیان کرد. اما اشاره انسان های آگاه ابتدا به سوی خودشان می باشد. مراکزی را که خود مردم منشأ تشکیل مستقیم آنان شده اند. جایی که افرادی با انتخاب مردم بر سر کار آمده اند و محل ارتباط مستقیم مردم و مسئولین می باشند. بلی، ابتدا باید عملکرد منتخبین و اعضای شورای شهرمان را در این خصوص بررسی کنیم. می توان اولین و حیاتی ترین سوال که هدف آن احیای ذات کلمه شوراست، یعنی مشورت چند نفر با یکدیگر را بیان کرد. آیا عدم شرکت اعضا در جلسات شورای شهری که میتوانست با مدیریت بهتر در جایگاهی والاتر قرار گیرد، نقض حقوق شهروندی نیست؟ آیا فرد منتخبی که بعنوان یکی از اعضای شورای شهر می باشد، می تواند ادعای دغدغه پیشرفت این شهر را داشته باشد و بجای پیگیری مطالبات بحق مردم، صندلی های اعتمادشان را خالی کنند؟ لزوم بیان این مسأله این نیست که نقدی بر عملکرد شورای شهر شده باشد و باز لازم به بیان است، اشاره انسان های آگاه ابتدا به سوی خودشان می باشد و شاید میتوانستیم با انتخابی مناسب افرادی که عقیده عملی به حقوق شهروندی را داشته باشند بر سر کار آوریم.

یکی از حوزه هایی که حقوق شهروندی در آن جاری است، مدیریت شهری می باشد. مدیریت شهری از فرآیند هایی نظیر برنامه ریزی، هماهنگی، سازماندهی و نظارت بر اداره امور شهر و شهرداری تشکیل شده است. فرآیند های مدیریت شهری را نظام حقوق شهری می تواند در یک چهارچوب مناسب قانونمندی بگنجاند. همچنین نظام حقوق شهری با قانونمدار کردن وظایف و تکالیف متقابل شهرداری به شهروند نقش مهمی در بهبود زندگی شهری و فعالیت های شهرداری و شهروندان ایفا می کند.
اکنون که به بیان تاثیر نظام حقوق شهری و مدیریت شهری پرداختیم، نقش شهرداری در این میان می تواند همانند یک حلقه پیوند دهنده بین نظام حقوق شهری و مدیریت شهری باشد. از آنجا که شورای شهر با توجه به اختیارتی که دارد می تواند تعیین کننده اصلی روند شهرداری باشد پس شایسته است در تصمیمات اتخاذ شده ضمن گنجاندن منافع شهر، منافع شهروندان نیز لحاظ شود. 

تاکنون نوع و روند تصمیمات اتخاذی و پیگیری های انجام شده از سوی  اعضای شورای شهر برازجان، توقع مردم را در مورد توسعه شهر به همراه نداشته است. لذا در اندک زمان باقی مانده شایسته است اعضای شورای چهارم ضمن احترام به حقوق شهروندی مردم فهیم برازجان و بدور از رفتار های سلیقه ای، شخصی و جناحی بار دیگر گرد هم نشسته و با در نظر گرفتن منافع شهر تصمیم راهگشا در تعیین خط و مشی مدیریت شهری و شهرداری، اتخاذ نمایند.

توقعات مردم از منتخبانشان در حکومت های مردم سالار رسیدگی به درد و محرومیت های آنهاست که باید عملکرد منتخبان مردم و اعضای شورای شهر در اینباره مورد ارزیابی قرار گیرد. در این متن جای دارد اشاره ای هم کنیم به برخی از مناطق محروم شهر برازجان که از نظر خدمات رفاهی، بهداشتی، ورزشی و تفریحی در سطح مطلوبی قرار ندارند و این سوال پیش می آید که آیا بعد از گذشت چندین سال از عمر شورا ها برای مشارکت مردم در مدیریت شهری بهانه ای برای عدم سامان این مناطق وجود دارد؟ آیا فکری برای محله های جدید اطراف شهر که بدون مدیریت و توجه به مبلمان شهری تاسیس شده اند کرده اید؟  اعضای محترم شورا برای احترام به حق مردم و عمل به حقوق شهروندی می بایست به جای امتناع از حضور در جلسات شورا، هرچند هم که قانونی باشد، به سرعت تشکیل جلسه دهند و در روز های آخر حضورشان خاطره خوشی در ذهن مردم باقی بگذارند. این می شود رعایت عملی حقوق شهروندی که عملیست وجدانی و در آن احترام به حق الناس دیده می شود. و السلام.

متاسفانه همه چیز شورای ما منتهی به انتخاب شهردار شده است و از پایین ترین مقام شهر تا بالاترینش همگی در این گرداب پیچیده گرفتارند. اگرچه انتخاب شهردار یک پروسه به خصوص خود را دارد و می بایست بهترین فرد ممکن به لحاظ تخصص و تجربه انتخاب شود اما طولانی شدن بیش از حد این پروسه به نفع هیچ یک از مردم و اعضای شورای شهر نخواهد بود. با طولانی شدن این فرآیند، دیگر وظایف شورا به گوشه ای از انباری تاریک ساختمان شورا منتقل شده است تا به باد فراموشی سپرده شود. اگر دوستان عزیز در شورا چهارم ذره ای به حقوق شهروندان خود  متعهد هستند می بایست هرچه سریعتر این اوضاع ناسامان را تغییر داده و مدیریت شهر را به مسیر آرامش خود بازگردانند.