فکرشهر: کاسه صبرمان که لبریز می‌شود، به‌سرعت از کوره در می‌رویم و عصبانیمان را با جنجال، داد و فریاد و حتی گاها برخورد فیزیکی بر روی افراد و اشیای دور برمان خالی می‌کنیم، در بسیاری از موارد نیز برای این رفتار ناخوشایندمان توجیهات فراوانی داریم، اما فارغ از اینکه تکرار این نوع رفتارها می‌تواند منجر به پشیمانی شود.
به گزارش فکرشهر به نقل از ایسنا، این روزها بسیاری از افراد جامعه با مشکلات بسیاری در حوزه‌های اقتصادی، معیشتی، خانوادگی، بیماری، تحصیلی و کاری مواجه هستند، این مشکلات در بسیاری از موارد آن‌چنان فکر و روان افراد جامعه را به خود درگیر کرده است که فکر می‌کنند، آنها تنها آدمی هستند که با این حجم از مشکلات مواجه شدند.
زندگی در شهرهای پرجمعیت و ماشینی موجب شده تا افراد به سمت زندگی انفرادی حرکت کنند، در این سبک زندگی افراد به‌جای اینکه منافع جمع را در نظر بگیرند، به سمت فردگرایی حرکت می‌کنند، یعنی زمانی‌که در ترافیک، صف نانوایی، صف تاکسی و اتوبوس، صف انتظار بانک و ... قرار می‌گیرند، به‌جای صبر کردن و فرصت دادن به سایرین، می‌خواهند هرچه سریعتر کارشان را انجام دهند و همین مسئله گاهی منجر به ایجاد درگیری و نزاع در بین افراد می‌شود.
برای مثال در ترافیک برخی از افراد به هر طریقی سعی می‌کنند تا با انجام تخلف رانندگی از معضل ترافیک خلاص شده و سریعتر به مقصد برسند، در حالیکه با اندکی صبوری می‌توانند همانند سایرین در مسیر صحیح حرکت کرده و به مقصد برسند، اما این افراد با انجام برخی حرکات پرخطر رانندگی مانند عبور از چراغ قرمز، سبقت و سرعت غیرمجاز جان خود و دیگران را به خطر می‌اندازند.
برای بسیاری از افراد جامعه اتفاق افتاده است که شاهد نزاع و درگیری در مکان‌های عمومی باشند، اگر به‌علت اصلی این نزاع‌ها برگردیم، شاید مهم‌ترین دلیل آنها نداشتن صبر و حوصله و عصبانیت‌های بی‌جا باشد، متاسفانه تغییرات در سبک زندگی و فردگرایی موجب شده تا افراد تنها به فکر منافع خود باشند و دیگران را نادیده بگیرند.
عوامل موثر در شکل‌گیری خشونت در جامعه
محمد یاسین صیفی- روانشناس خانواده در گفت‌وگو با ایسنا در خصوص علل موثر در شکل‌گیری خشونت، اظهار کرد: در مباحث صبر، خویشتن‌داری، مدیریت خشم و خودکنترلی پرداختن به ریشه‌ها بسیار حائز اهمیت بوده، طبیعتا خشونت حاصل خشم و خشم نیز حاصل ناکامی است.
وی با اشاره به اینکه واکنش افراد در مقابل خشم متفاوت است، عنوان کرد: برخی افراد خشمگین می‌شوند، اما دست به خشونت نمی‌زنند، در مقابل برخی افراد نمی‌توانند خشم خود را مدیریت کنند و همین مسئله منجر به خشونت و نزاع در بین آنها می‌شود.
صیفی با بیان اینکه عوامل متعددی در بروز خشونت موثر است، توضیح داد: ژنتیک یکی از عوامل بروز خشونت محسوب می‌شود، برخی از افراد به‌صورت ژنتیکی سریعا از کوره در می‌روند و خشمگین می‌شوند، این عصبانیت ریشه خانوادگی دارد، این افراد عموما زودجوش نامیده می‌شوند.
این روانشناس خانواده با تاکید بر اینکه افراد مستعد خشم باید با آموزش مهارت‌های خودکنترلی، خود را در موقعیت‌های مختلف کنترل کنند، یادآور شد: اگر این افراد نتوانند خشم خود را مدیریت کنند، برای جامعه و خود هزینه ایجاد می‌کنند، این افراد در موقع خشم و عصبانیت به اموال عمومی و خصوصی آسیب وارد کرده و گاهی منجر به وقوع قتل نیز خواهند شد.
وی ادامه داد: گاهی برخی شرایط بیرونی افراد را به سمت خشمگین شدن سوق می‌دهد، بسیاری از افراد جامعه دارای خط قرمزهایی هستند، این افراد در مجادلات عموما آرام هستند، اما اگر طرف مقابل از خط قرمز آنها که ممکن است خانواده، اعتقادات، قومیت و ... باشد، عبور کند، امکان دارد فرد از کنترل خارج و منجر به خشونت شود.
صیفی با بیان اینکه گرما، سرما، گرسنگی، تشنگی و بیماری عموم افراد جامعه را کم طاقت می‌کند، گفت: این عوامل عموما در جامعه فراگیر هستند و موجب می‌شوند تا آستانه تحمل افراد پایین بیاید.
این روانشناس خانواده در ادامه با اشاره به اینکه شرایط اقتصادی و تورم نیز ارتباط مستقیم با رفتار افراد جامعه دارد، تصریح کرد: جهش‌های تورمی موجب ایجاد ناامیدی در جامعه می‌شود، وقتی فرد می‌بیند که تلاش‌های او برای رسیدن به خواسته‌ها بی‌نتیجه است، امید خود را از دست می‌دهد و همین مسئله موجب بی‌ثباتی اخلاقی در جامعه می‌شود.
وی بیان کرد: افرادی که چیزی برای از دست دادن ندارند، پایه‌های اخلاقی آنها سست می‌شود و امکان دارد دست به رفتارهای ضداجتماعی و خشونت‌بار بزنند، این احتمال بسیار بالا است.
صیفی با بیان اینکه برای کنترل خشم، برخی از عوامل موثر در خشم از دست افراد خارج است، توضیح داد: افراد در مجادلات باید با خودآگاهی متوجه شوند که به خط قرمزها نزدیک می‌شوند و امکان دارد که کار از کنترل آنها خارج شود، باید به هشدارها و چراغ قرمزها حساس شویم.
این روانشناس خانواده افزود: افراد اگر مشاهده کردند که عوامل فیزیولوژیک خشم مانند تپش قلب، افزایش،دمای بدن، لرزیدن صدا، به شماره افتادن نفس و ... در آنها در حال رخ دادن است، سریعا باید خشم خود را با اقداماتی کنترل کنند، نباید اجازه دهیم که در چاه خشونت گرفتار شویم.
وی با اشاره به راهکارهای کوتاه مدت کنترل خشم، خاطرنشان کرد: تغییر موقعیت مکانی، ترک محل با توضیح کوتاه به عزیزان، نفس عمیق، نوشیدن آب، انجام گفت‌وگوهای آرامبخش با خود، گفتن ذکر، نماز خواندن، تشر زدن به خود و زمزمه شعر در مدیریت خشم موثر است، ترک محل در معابر عمومی که با افراد ناشناس مجادله می‌کنیم، نیاز به توضیح ندارد، زیرا اهانت تلقی نمی‌شود.
صیفی با تاکید بر اینکه باید عوامل بنیادی خشم در افراد شناسایی شود، بیان کرد: متاسفانه در سیستم آموزشی کشورمان، آموزش مهارت‌های زندگی اهمیتی ندارد، نباید به خودمان مغرور شویم، همه نیازمند آموزش هستیم.
این روانشناس خانواده افزود: پس از آموزش مهارت زندگی در حوزه مدیریت خشم، نیازمند تکرار و تمرین هستیم، پس از تمرین این رفتارها در وجود ما نهادینه می‌شود و به‌صورت اتوماتیک این مهارت‌های کنترل خشم را در موقعیت‌های مختلف به‌کار می‌بریم.
وی تصریح کرد: دولت و حاکمیت علاوه بر جدی گرفتن مسئله آموزش مهارت‌های زندگی باید عوامل موثر در کنترل خشم مانند تورم، وضعیت معیشتی، کاهش فقر، مدیریت شهری و ... را جدی بگیرند.
