فکرشهر: نشانه‌هایی مبنی بر گشایش در سیاست خارجی دیده می‌شود، گشایش‌هایی که برخی امیدها درمورد توافق را تا حدی زنده کرده است.
به گزارش فکرشهر، جاوید قربان اوغلی، دیپلمات سابق، در آغاز درباره‌ی نشانه‌های احتمال توافق به «انتخاب» گفت: آنچه که من از سخنان مقامات کشور درک می‌کنم این است که سیگنالی برای توافق با رعایت اصول داده شده است. صحبت البته بر سر این است که آیا امروز شرایط توافق هسته‌ای وجود دارد یا خیر؟ ما در شرایطی نیستیم که طرف غربی آمادگی توافق با ما داشته باشد یا توافق ۲۰۱۵ را احیا کند. امکان توافق‌های دیگر البته وجود دارد و نشانه‌های آن آشکار شده است. عراقی‌ها نیز آنطور که می‌گویند ۲.۷ میلیارد دلار منابع ارزی را آزاد کرده اند و در نقاط دیگر نیز منابعی آزاد شده است. در کنار اینها صحبت‌هایی از احتمال آزادشدن زندانی‌ها سخن به میان آمده است.
وی افزود: در مجموع جو آنچنان منفی نیست و امیدواری‌هایی وجود دارد که ایران همکاری‌هایی با غرب و آژانس داشته باشد. آنچه که امروز در عرصه سیاسی هسته‌ای مطرح است، بحث توافق بین ایران و آمریکاست که از سمت آمریکایی‌ها با اعراب و اروپایی‌ها هماهنگ شده است. گویا گفتگوی مکرون و رئیسی نیز در این رابطه تفسیر می‌شود. البته بحث احیای برجام در میان نیست، بلکه «توقف در برابر توقف» مطرح است.
این دیپلمات سابق در ادامه نسبت به عوامل موثر بر تلاش آمریکا برای توافق موقت افزود: آنچه ایران و غرب در حال پیش بردن هستند یک توافق جدید و موقت است. همه می‌دانند که یک سری فعل و انفعالاتی صورت گرفته است. آمریکایی‌ها به شدت نیازمند یک دستاورد در سیاست خارجی شان هستند که در دو حوزه متمرکز است. اول آزادسازی زندانی‌های آمریکایی در ایران است. عمده کشور‌ها زندانی هایشان را برده اند و آمریکایی‌ها دستشان خالیست. نکته دومی که اهمیت آن بیشتر است در ارتباط با مسئله هسته‌ای است. برای آمریکایی‌ها خیلی مهم است که ایران غنی سازی ۶۰ درصد را گسترش ندهد. آمریکایی‌ها بر اساس برجام یک زمان یکساله برای گریز هسته‌ای در نظر داشتند که الان به چند هفته رسیده است. آمریکایی‌ها برای بالابردن این زمان نیاز دارند که امتیازاتی مانند آزاد شدن منابع ارزی ایران را بدهند و در مقابل نیز ایران غنی سازی را متوقف کند. آمریکا نیز چشمشان را روی فروش نفت غیرقانونی ایران می‌بندد.
قربان اوغلی سپس درباره‌ی موانع احیا برجام اشاره کرد: بنظر من آمریکایی‌ها به دلایل مشخصی از جمله مسائل داخلی ایران دنبال احیای برجام نیستند. حل این مشکلات نیازمند مذاکرات رو در رو است. مسئله جنگ اوکراین در کنار فشار ایرانی‌های خارج کشور نیز امکان مذاکرات را مسدود می‌کند. هرچند به طور کلی آمریکایی‌ها معتقدند ایران در موضع ضعف است، نتیجتا نیاز ندارند مذاکره کنند. این توافق جدید را هم برای کاهش توان هسته‌ای ایران و آزادسازی زندانی‌ها برای تبلیغات انتخاباتی انجام می‌دهند.
وی نسبت به لزوم توافق گفت: همانطور که بار‌ها گفته ام اگر این توافق هم شکل بگیرد و منابع ما هم آزاد شود و باری از روی دوش مردم برداشته شود، نتیجه نهایی را به بار نمی آورد. آمریکایی‌ها خیلی سخت نظارت می‌کنند که این پول‌ها در حوزه غذا و دارو و بدهی‌های ایران هزینه شود. این پول‌ها نیز در حکم مسکن است، مسکن بیمار را خوب نمی‌کند و در بهترین حالت جلوی درد‌های لحظه‌ای را می‌گیرد.
قربان اوغلی تصریح کرد: ما نیازمند این هستیم که بیماری اقتصادی کشور را از طریق یک شوک حل کنیم؛ آن شوک هم حل مشکلات با جهان است. مسئله هسته‌ای باید کاملا حل و فصل شود، در غیر این صورت اتفاقی رخ نمی‌دهد. شما به برنامه توسعه امارات و عربستان نگاه کنید، ما الان به یک کشور دسته چندم در حوزه نفت تبدیل شدیم و حتی اگر مجوز صادرات داشته باشیم به دلیل عدم سرمایه گذاری امکان افزایش تولید و صادرات نداریم. کشوری که نیاز به ۲۰۰ میلیارد دلار سرمایه گذاری دارد مسلما به سرعت مشکلاتش حل نمی‌شود. در غیر این صورت هر توافقی منتهی به نتیجه بلند مدت نمی‌شود.
