فکرشهر: وزیر خارجه قطر در گفتگو با تاکر کارلسون مجری سابق فاکس نیوز به خطرات حمله نظامی به تاسیسات هستهای ایران پرداخت.
به گزارش فکرشهر از انتخاب، متن اظهارات او در زیر آمده است:
ما از نظر فیزیکی نزدیک به ایران هستیم، حدود ۱۲۰ مایل فاصله داریم، درست آنسوی آب. شما میتوانید با یک قایقسواری ۹۰ دقیقهای به آنجا برسید.
مجری: رابطه شما با ایران را چگونه توصیف میکنید و چرا فکر میکنید که به خاطر آن مورد انتقاد قرار میگیرید؟
ببینید، ایران مشکلات زیادی دارد. ما در غرب این را درک میکنیم و به آن اذعان داریم که ایران در منطقه و با کشورهای منطقه مشکلاتی دارد.
اما در نهایت، ایران همسایه ماست و ما باید رابطه خوبی با همه همسایگان خود داشته باشیم. ما در زمینههای مختلفی نقاط مشترک داریم، از جمله میدان گازی، که بزرگترین میدان گازی جهان است. این میدان بین ما و ایران مشترک است؛ دو سوم آن در قلمرو ما و یک سوم آن در قلمرو ایران قرار دارد.
این میدان در خلیج [فارس]و در زیر دریاست. من باید در مسائلی مانند آلودگی آب با ایران هماهنگی داشته باشم. همچنین باید در مسائل امنیتی مانند قاچاق همکاری کنم. بنابراین، داشتن یک رابطه کاری با ایران ضروری است.
اما اگر از یک دیدگاه گستردهتر به موضوع نگاه کنیم، به نفع کل منطقه است که روابط بهتری میان همه کشورهای منطقه و ایران وجود داشته باشد. چنانکه شما دیدهاید، در سالهای اخیر پیشرفت بزرگی در روابط ایران و کشورهای شورای همکاری خلیج فارس (GCC) حاصل شده است. حتی اختلافاتی که در برخی سیاستها داشتیم، برای مثال، ما ۱۴ سال در سوریه علیه ایران کار کردیم.
مجری: علیه ایران؟
بله درست است؛ که از حزبالله حمایت میکرد و ما مخالف آن بودیم همین وضعیت در لبنان هم وجود داشت. اما این اختلافات را کنار گذاشتهایم وقتی که صحبت از روابط دوجانبه میشود. ما روابط دوجانبه را بهعنوان یک ضرورت در نظر گرفتهایم، رابطهای که باید همیشه این تعامل را حفظ کنیم.
وقتی این اختلافات را مطرح میکنیم، سعی میکنیم نگرانیهای یکدیگر را درک کنیم و به دنبال یافتن یک زمینه مشترک باشیم. اساساً این همان چیزی است که ما از سایر کشورها نیز انتظار داریم که انجام دهند؛ یعنی وقتی که همسایهای دارند که برخی دیگر با او اختلاف دارند، باید تعامل داشته باشند.
حالا این موضوع در ایالات متحده مورد انتقاد قرار گرفته است که ما روابط نزدیکی با ایران داریم. از نظر چه چیزی؟ از نظر سیاستهایی که برای ایالات متحده بحثبرانگیز هستند؟ این درست نیست. سیاستهای ما کاملاً شفاف هستند. سیاست ما مبتنی بر اصول است. سیاست ما سیاست "بدون دشمن" است. ما باید با همه دوست باشیم. ما میخواهیم صلح را در منطقه خود ببینیم، ما میخواهیم صلح را در سراسر جهان ببینیم. اگر ببینیم افراد بیگناهی تحت حمله قرار دارند، بدون توجه به پیشینهشان، همیشه به آنها کمک خواهیم کرد و از آنها حمایت خواهیم کرد.
اینها اصول سیاست خارجی ما هستند. اگر کسی از هزاران مایل دورتر مرا در یک گروه خاص قرار میدهد و فکر میکند که در جبههای دیگر هستم، او واقعاً نمیداند که در این منطقه چه میگذرد و از واقعیتهای آن بیخبر است. این رابطه تنها برای من مهم نیست، بلکه برای کل شورای همکاری خلیج فارس و ثبات آن اهمیت دارد.
فکر میکنم که یک سوءتفاهم یا بهتر بگویم یک مسأله تاریخی وجود دارد که ایالات متحده فکر میکند باید مشکلات کل جهان را حل کند. این نباید چنین باشد. هر منطقه باید مشکلات خود را حل کند و باید اطمینان حاصل کند که منطقهاش باثبات است. ایالات متحده یک دوست، یک متحد و یک شریک برای تمام کشورهای شورای همکاری خلیج فارس است. بنابراین، انتظار ایالات متحده از ما این است که با یک دیدگاه نزد آنها برویم و بگوییم که این چیزی است که ما برای منطقه میخواهیم و این همان مسیری است که در آن حرکت خواهیم کرد، و همچنین از حمایت آنها در این مسیر استقبال میکنیم.
فکر میکنم این همان رابطهای است که باید بین ما و ایالات متحده وجود داشته باشد، نه اینکه من منتظر بمانم ببینم مشکل آنها با ایران چیست و سپس روابط خودم با ایران را بر اساس خواستههای ایالات متحده تنظیم کنم. بلکه ایالات متحده باید منتظر باشد تا از من بشنود که من از ایران چه میخواهم، چون من دوست ایالات متحده هستم و ایران همسایه من است.
اساساً فکر میکنم که این سوءتفاهم یا مسئله تاریخی است که این روایتها را در اینجا و آنجا به جریان میاندازد. ولی معتقدم که روزی همه چیز بهصورت دیپلماتیک حل خواهد شد.
اگر من به دلیل یک مسئله خارجی موضعی بسیار سخت علیه همسایه خود بگیرم، چه اتفاقی خواهد افتاد اگر آن دو دشمن فردا با یکدیگر متحد شوند؟
مجری: فکر میکنم سیاست دولت شما این است که با دستیابی ایران به سلاح هستهای مخالف است. همسایگان شما نیز بهطور علنی مخالفت خود را اعلام کردهاند. از نظر شما، ایران چقدر به ساخت یک سلاح هستهای نزدیک است؟
ببینید، در واقع، سلاح هستهای برای منطقه مضر است، فرقی نمیکند که این سلاح در اختیار ایران باشد یا هر کشور دیگری. اما وقتی صحبت از توسعه یک برنامه هستهای میشود، نگرانیهایی وجود دارد. این نگرانیها تنها به مسائل نظامی محدود نمیشوند، بلکه شامل مسائل امنیتی و ایمنی نیز میشوند.
همانطور که اشاره کردم، اگر آب آلوده شود، تأسیسات هستهای آنسوی ساحل، به دوحه نزدیکتر از خود ایران هستند. بنابراین، این خطرات و تهدیدها مستقیماً کشور من و سایر کشورهای شورای همکاری خلیج فارس را تحت تأثیر قرار میدهند.
مجری: پس یک سایت هستهای دقیقاً در آنسوی مرزهای شما قرار دارد؟
بله، و به همین دلیل است که این مسئله کل منطقه را در معرض خطر قرار میدهد. اگر استانداردهای شفافی برای مدیریت این تأسیسات هستهای وجود نداشته باشد، خطرات آن برای همه ما بسیار جدی خواهد بود.
این استانداردهای شفاف باید تضمین کنند که نیروگاههای هستهای فقط برای مقاصد صلحآمیز استفاده میشوند.
حالا اینکه چه کسی حق دارد و چه کسی اشتباه میکند، این قضاوت بر عهده من نیست. آنچه ما میخواهیم ببینیم، یک برنامه هستهای است که مطابق با استانداردهای بینالمللی باشد. ما همواره با ایرانیها در حال گفتگو هستیم و بر این موضوع تأکید داریم که باید با هم همکاری کنیم، باید با آژانس بینالمللی انرژی اتمی (IAEA) همکاری کنیم تا اطمینان حاصل شود که این استانداردها رعایت میشوند.
اخبار و تیترهای زیادی میبینیم که میگویند ایران به سلاح هستهای نزدیک شده است، اما این چیزی نیست که ما تاکنون شنیده یا مشاهده کرده باشیم.
یا حتی تجربه کرده باشیم. در تمام تعاملات ما با رهبران ایران، حتی با رهبر عالی ایران، او بهطور کاملاً شفاف اعلام کرده است که فتوایی صادر کرده که ایران هرگز بهدنبال بمب هستهای نخواهد رفت.
اساساً این موضوع در داخل ایران نیز جایگاه اخلاقی خاصی دارد. بنابراین، امیدوارم که بتوانیم به یک راهحل دیپلماتیک برسیم، راهحلی که در آن هم منطقه از رفاه برخوردار شود، هم تحریمها برداشته شوند، هم برنامه هستهای کاملاً صلحآمیز باشد، و هم تضمینهایی برای کل منطقه وجود داشته باشد. فکر میکنم که این میتواند موجب توسعه و شکوفایی بیشتر منطقه شود.
در واشنگتن فشار زیادی بر کاخ سفید و کنگره وجود دارد تا در یک حمله هوایی علیه تأسیسات هستهای ایران مشارکت کنند یا آن را تأیید کنند.
مجری: از تاسیسات، همانطور که گفتید، دقیقاً در نزدیکی شما قرار دارد. بنابراین، شما قطعاً زیاد به این موضوع فکر میکنید. اگر چنین حملهای رخ دهد، چه پیامدهایی خواهد داشت؟ این فقط یک سناریوی فرضی نیست، همانطور که میدانید، این اتفاق ممکن است بهزودی رخ دهد. اگر این اتفاق بیفتد، چه خواهد شد؟
فکر میکنم این فقط آغاز یک جنگ خواهد بود که در سراسر منطقه گسترش پیدا خواهد کرد. آیا انتظار داریم که کشوری مورد حمله قرار بگیرد و ساکت بماند؟ قطعاً واکنشی وجود خواهد داشت. این واکنشها و اقدامات تلافیجویانه کجا خواهند بود؟ آیا هزاران مایل دورتر خواهند رفت؟ نه، این واکنشها در منطقه رخ خواهند داد.
به همین دلیل، همه کشورهای منطقه نگران چنین اقدامی هستند، زیرا در درجه اول امنیت ما را تحت تأثیر قرار خواهد داد. اما نهتنها امنیت ما، بلکه امنیت کشوری مانند ایالات متحده را نیز تحت تأثیر قرار میدهد. آمریکا منافع بزرگی در این منطقه دارد—چه پایگاههای نظامی، چه تأسیسات انرژی، چه منافع اقتصادی و حتی مؤسسات آموزشی. بنابراین، اگر اتفاقی، خدای نکرده، در این منطقه رخ دهد، همه این منافع تحت تأثیر قرار خواهند گرفت.
ما به هیچوجه از هیچگونه اقدام نظامی در این منطقه حمایت نمیکنیم و تا زمانی که یک راهحل دیپلماتیک پیدا نشود، از تلاش دست نخواهیم کشید. ما به دنبال یک راهحل دیپلماتیک بین ایالات متحده و ایران هستیم، و این مسئله باید از طریق توافق حل شود.
مجری: اجازه دهید به یک نکته بازگردم. شما گفتید که تأسیسات هستهای ایران دقیقاً در آنسوی آبهای شما قرار دارد. اگر این تأسیسات بمباران شود و مواد هستهای وارد آب شود، چه اتفاقی برای آب خواهد افتاد؟
آب بهطور کامل آلوده خواهد شد. ما چند سال پیش این سناریوی خطر را در کشور خود بررسی کردیم، قبل از اینکه مخازن اضطراری آب خود را بسازیم. ما آب آشامیدنی خود را از نمکزدایی تأمین میکنیم، ما رودخانهای نداریم، ما ذخایر طبیعی آب نداریم. در آن زمان، اگر مشکلی در تأمین آب پیش میآمد، کشور ما در عرض سه روز کاملاً بدون آب میشد.
اکنون، پس از ساخت مخازن، ظرفیت خود را افزایش دادهایم و همچنان در حال افزایش آن هستیم. اما این مسئله فقط مربوط به کشور ما نیست، این مسئله برای قطر، کویت، امارات و همه کشورهای این منطقه صدق میکند.
مجری: پس اگر آن سایت هستهای منفجر شود و مواد رادیواکتیو وارد آب شوند، هیچکدام از این کشورها دیگر آب نخواهند داشت؟
بله، نه آب، نه ماهی، نه هیچچیز دیگر. زندگی در این منطقه از بین خواهد رفت.
مجری: پس این یک فاجعه زیستمحیطی تاریخی خواهد بود؟
بله، این یک فاجعه زیستمحیطی خواهد بود.