آیت‌الله فقیه یزدی: ابعاد فقهی رحم اجاره‌ای بررسی شود/ خرید تخمک و اسپرم را نمی‌توان با خرید اعضای بدن مقایسه کرد

فکرشهر: نخستین همایش ملی «بررسی اخلاقی، فقهی و حقوقی درمان ناباروری» با محوریت بررسی اهدای تخمک، اهدای جنین و رحم جایگزین، روز چهارشنبه ۲۷ فروردین ماه ۱۴۰۴ در دانشگاه قم برگزار شد. این همایش به بررسی ابعاد مختلف اخلاقی، فقهی و حقوقی درمان ناباروری پرداخت.

به گزارش فکرشهر به نقل از حوزه نیوز؛ آیت‌الله محمدحسین فقیه یزدی، رئیس مؤسسه آموزش عالی اجتهاد در سخنانی در همایش ملی «بررسی اخلاقی، فقهی و حقوقی درمان ناباروری» با تأکید بر ضرورت توجه به مفاهیم تکوینی و تشریعی در این موضوع گفت: گاهی در یک مسئله ممکن است پاسخ فقهی کامل نباشد، اما اصول می‌تواند به کمک فقه آمده و عصاره آن را منتقل کند.

وی ادامه داد: برای رسیدن به احکام دقیق، ابتدا باید مسائل تکوینی و خلقتی را بشناسیم و سپس به احکام تشریعی آن بپردازیم. این موضوعات بویژه در بحث ناباروری و مسائل جانبی آن، بسیار حائز اهمیت است.

آیت‌الله فقیه یزدی در ادامه به تفکیک احکام تکلیفی و وضعی اشاره کرد و افزود: احکام تکلیفی و وضعی باید جداگانه بررسی شوند. ممکن است از نظر تکلیفی یک مسئله حرام باشد، اما از نظر وضعی آثار خاصی داشته باشد که باید در فقه اسلامی به آن پرداخته شود.

وی با ذکر مثال از موضوع فرزند ژنتیکی، گفت: آثار وضعی و حقوقی مسائل مانند ارث و محرمیت در چنین مواردی باید دقیقاً شفاف شود.

رئیس مؤسسه آموزش عالی اجتهاد همچنین به چالش‌های حقوقی و اجتماعی این موضوع پرداخت و تأکید کرد: مسئله ناباروری به‌ویژه در مواردی مانند رحم اجاره‌ای، مسأله‌ای پیچیده و حساس است که باید در ابعاد فقهی و اجتماعی به‌طور کامل بررسی شود.

وی با اشاره به نظرات مختلف در جهان اسلام گفت: مفهوم و معنای مسائل باید دقیقاً شناخته شود. برخی مسائل مانند خرید تخمک و اسپرم را نمی‌توان با خرید اعضای بدن انسان مقایسه کرد. در اینجا، کرامت و عظمت انسان مطرح است.

آیت‌الله فقیه یزدی در پایان سخنان خود به لزوم همکاری مؤسسات علمی و پژوهشی برای بررسی دقیق ابعاد فقهی، حقوقی و اخلاقی مسائل ناباروری اشاره کرد و گفت: این مسائل به تدریج از حاشیه به متن آمده و باید به‌عنوان مسائل مستحدثه بشری و فقهی مورد بررسی قرار گیرد. برای آینده باید برنامه‌ریزی‌های دقیقی انجام دهیم تا به این چالش‌ها پاسخ مناسبی داده شود.

مبانی فقهی درمان ناباروری شفاف سازی شود

حجت‌الاسلام والمسلمین فرهاد عباسی معاون پژوهشی حوزه‌های علمیه نیز در سخنانی به اهمیت موضوع ناباروری از جنبه‌های مختلف فقهی، حقوقی و اخلاقی اشاره کرد.

وی افزود: حوزه علمیه باید به‌طور جدی وارد این موضوع شود و مبانی فقهی و اصولی مرتبط با درمان ناباروری را شفاف‌سازی کند.

ناباروری یک چالش جهانی است

دکتر حامد حیاتی رئیس جهاد دانشگاهی قم نیز بر ضرورت پرداختن به این موضوع در سطح بین‌المللی تأکید کرد و اظهار داشت: با توجه به آمار‌های جهانی، ناباروری به یک چالش جهانی تبدیل شده و همایش‌های این‌چنینی می‌توانند گامی مؤثر در حل چالش‌های درمان ناباروری باشند.

این همایش که شامل پنل‌های تخصصی در زمینه‌های مختلف فقهی، حقوقی، اخلاقی و پزشکی درمان ناباروری است، با هدف بررسی ابعاد مختلف این موضوع و تبادل دستاورد‌های علمی و پژوهشی برگزار شد.