پیوند مدفوع می‌تواند به تسکین افسردگی کمک کند

فکرشهر: مروری بر مطالعات مربوط به پیوند مدفوع و اثر آن در کاهش علائم افسردگی نشان داده است که این روش درمانی، زمانی بیشترین اثربخشی را دارد که بسته‌های حاوی میکروب‌های مفید مستقیماً از طریق مقعد وارد روده‌ی ما شوند، نه از راه دهان.

به گزارش فکرشهر از انتخاب و به نقل از sciencealert؛ این نتیجه به‌ویژه در مورد افرادی که هم‌زمان از سندرم روده‌ی تحریک‌پذیر (IBS) رنج می‌برند، بیشتر صدق می‌کند. با این حال، تحلیل فراگیر (متاآنالیز) پژوهشگران نشان داده که اثرات درمان پس از حدود شش ماه کاهش می‌یابد.

به گفته‌ی پژوهشگران: «پیوند میکروبیوتای مدفوع، اثری ضدافسردگیِ ماندگار و تدریجاً تقویت‌شونده دارد.» این نتیجه پس از بررسی ۱۲ کارآزمایی تصادفی کنترل‌شده با مجموعاً ۶۸۱ شرکت‌کننده به‌دست آمد. این مطالعات که بین سال‌های ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۴ انجام شده‌اند، عمدتاً در چین و چند مورد نیز در ایالات متحده، استرالیا، کانادا و فنلاند صورت گرفته‌اند.

پیوند مدفوع با هدف بازگرداندن اکوسیستم سالمی از میکروب‌ها در دستگاه گوارش انجام می‌شود؛ اکوسیستمی که ممکن است در اثر بیماری یا مصرف دارو‌هایی مانند آنتی‌بیوتیک‌ها دچار اختلال یا عدم تعادل شود. این اکوسیستم که با نام «میکروبیوم روده» شناخته می‌شود، شامل باکتری‌ها، قارچ‌ها، پروتیست‌ها و حتی ویروس‌هاست.

شیائوتائو ژانگ، اپیدمیولوژیست دانشگاه نانجینگ، و همکارانش هشدار داده‌اند که مطالعاتی که در این مرور مورد بررسی قرار گرفتند، بیماران را بین دو هفته تا ۱۲ ماه پس از درمان پیگیری کرده‌اند و در برخی از آزمایش‌ها تنها یک دوز از پیوند مدفوع استفاده شده است. بنابراین، اثربخشی بلندمدت این روش هنوز مشخص نیست و بر ضرورت انجام مطالعات بلندمدت، تصادفی و کنترل‌شده با معیار‌های یکنواخت برای ارزیابی افسردگی تأکید می‌شود.

علاوه بر درمان افسردگی و سندرم روده‌ی تحریک‌پذیر، پیوند مدفوع در درمان بیماری‌های دیگری مانند چاقی و دیابت نوع ۲ نیز نویدبخش بوده است. همچنین شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد این روش در درمان برخی عفونت‌های تهدیدکننده‌ی زندگی، مؤثرتر از آنتی‌بیوتیک‌ها عمل می‌کند.

با این حال، مانند بسیاری از روش‌های پزشکی دیگر، پیوند مدفوع خطراتی نیز به همراه دارد، به‌ویژه اگر بدون دقت و نظارت پزشکی انجام شود. برای مثال، میکروب‌هایی که برای بخش خاصی از دستگاه گوارش مانند روده‌ی بزرگ در نظر گرفته شده‌اند، ممکن است باعث اختلال در بخش‌های دیگر مانند روده‌ی باریک شوند.

علاوه بر این، ورود میکروب‌های ناسازگار یا حتی خطرناک می‌تواند مشکلات جدی سلامتی ایجاد کند. بنابراین، این به هیچ‌وجه روشی نیست که کسی بخواهد آن را در خانه امتحان کند.

با این حال، تأثیر شگفت‌انگیز میکروبیوم سالم روده بر سلامت عمومی به‌قدری امیدبخش است که برخی پژوهشگران پیشنهاد کرده‌اند پزشکان بهتر است در دوران جوانی و سلامتی افراد، نمونه‌ای از مدفوع آنها را ذخیره کنند تا در آینده و در صورت بروز مشکلات، از آن برای بازگرداندن تعادل میکروبی استفاده شود.

برآورد می‌شود که حدود ۳۳۰ میلیون نفر در سراسر جهان با افسردگی زندگی می‌کنند. بسیاری از آنها از درمان‌های موجود نتیجه‌ی مطلوبی نمی‌گیرند، بنابراین نیاز به گزینه‌های درمانی جدید کاملاً احساس می‌شود. پژوهش‌های اخیر ارتباط روشنی میان مشکلات گوارشی و اختلال افسردگی اساسی نشان داده‌اند؛ به‌گونه‌ای که درمان یکی از این دو مشکل می‌تواند به بهبود دیگری نیز کمک کند.

بررسی ژانگ و همکارانش تأیید می‌کند که این موضوع دست‌کم در مورد برخی افراد که بدنشان به بازسازی جامعه‌ای سالم از میکروب‌های گوارشی پاسخ مثبت می‌دهد، واقعیت دارد.

به نظر می‌رسد برای حفظ سلامت، باید همزیستان میکروسکوپی خود را نیز راضی نگه داریم. در نهایت، ما مدیون آنهاییم؛ چرا که احتمالاً همین میکروب‌ها بودند که به ما در تکامل مغز‌های بزرگ کمک کردند.

این پژوهش در نشریه‌ی Frontiers in Psychiatry منتشر شده است.