واشنگتن پست: احتمالا ترکیه به عنوان پناهگاهی امن مقصد مادورو در صورت تصمیم به ترک کاراکاس است

فکرشهر: واشنگتن پست نوشت: زمانی که نیکولاس مادورو خود را پس از انتخابات ۲۰۲۴ — انتخاباتی که ایالات متحده و بیش از ۵۰ کشور دیگر آن را تقلبی اعلام کردند — بار دیگر رئیس‌جمهور ونزوئلا خواند، اردوغان یکی از معدود رهبران خارجی بود که با او تماس گرفت.

به گزارش فکرشهر از انتخاب، در ادامه این مطلب آمده است: زمانی که اردوغان در سال ۲۰۲۳ برای سومین دورهٔ ریاست‌جمهوری خود سوگند یاد کرد، مادورو از کاراکاس پرواز کرد تا در کنار «برادر» خود باشد. دولت‌های دو کشور در سال‌های اخیر بار‌ها در سطح کابینه از یکدیگر دیدار کرده‌اند — معمولاً برای امضای توافق‌نامه‌های راهبردی — و روابط تجاری قابل توجهی دارند؛ بنابراین تعجب‌آور نخواهد بود اگر مادورو — که رئیس‌جمهور دونالد ترامپ گفته است می‌خواهد او را «به روش آسان… یا سخت» از قدرت خارج کند — در حال نگاه کردن به ترکیه به عنوان پناهگاهی امن در صورت تصمیم به ترک کاراکاس باشد.

روش سخت، همان‌طور که ترامپ تقریباً آشکارا گفته، شامل استفاده از نیرو‌های عظیم دریایی و هوایی ایالات متحده است که در دریای کارائیب نزدیک سواحل ونزوئلا مستقر شده‌اند تا او را دستگیر کنند یا ارادهٔ ارتش او برای جنگیدن را در هم بشکنند.

پیگیری دورهٔ دوم ترامپ

«ترکیه مکان کاملاً مناسبی برای اوست»، یک فرد آگاه از مباحثات دولت دربارهٔ عملیات کنونی در نزدیکی ونزوئلا گفت. مادورو «به اردوغان اعتماد دارد… [و]اردوغان با ترامپ روابط خوبی دارد… در نهایت، نتایج واقع‌بینانه و قابل پذیرش چیست؟ بدیهی است که مردم درباره‌اش فکر می‌کنند و روی آن کار می‌کنند.»

این فرد که به دلیل نداشتن مجوز برای صحبت از طرف دولت خواست نامش فاش نشود، گفت: یک معاملهٔ تبعید احتمالی مادورو به ترکیه می‌تواند شامل «تضمین‌هایی» باشد؛ احتمالاً تضمین‌هایی مبنی بر اینکه او به ایالات متحده — جایی که به اتهام قاچاق مواد مخدر، فساد و تروریسم مواد مخدر تحت تعقیب است و ۵۰ میلیون دلار جایزه برای او تعیین شده — مسترد نخواهد شد.

دادگاه کیفری بین‌المللی نیز بنا به درخواست چند کشور در نیمکرهٔ غربی، از مدت کوتاهی پس از به قدرت رسیدن مادورو در سال ۲۰۱۳، تحقیقات دربارهٔ «جنایت علیه بشریت» از جمله بازداشت‌های غیرقانونی در ونزوئلا را آغاز کرده است.

در پاسخ به این سؤال که آیا تبعید مادورو به ترکیه در حال بررسی بوده یا هست، یا اینکه ترامپ — همان‌طور که سه‌شنبه گفت — «ممکن است مستقیماً با او صحبت کند»، آنا کلی، معاون سخنگوی کاخ سفید گفت: «بدون اظهار نظر.» سفارت ترکیه در واشنگتن نیز به پرسش‌ها پاسخ نداد.

دولت ونزوئلا بار‌ها گزارش‌هایی را که می‌گویند مادورو در حال بررسی تبعید است، رد کرده است. مادورو سه‌شنبه در سخنرانی برای حامیانش در کاراکاس گفت: ونزوئلایی‌ها باید قادر باشند «هر وجب از این سرزمین پربرکت را از هرگونه تهدید یا تجاوز امپریالیستی دفاع کنند» و قول داد برای این هدف «تمام تلاشش را بکند.»

دولت ترامپ ادعا می‌کند مادورو دو «کارترل تروریستی» را رهبری می‌کند که از سود قاچاق مواد مخدر برای ورود به درگیری مسلحانه با ایالات متحده استفاده می‌کنند و می‌گوید اقدامات واشنگتن تحت قوانین جنگ قانونی است. در میان توجیهات مختلف برای منفجر کردن بیش از ۲۰ قایق کوچک حامل مواد مخدر، که بیش از ۸۰ نفر را کشت، ترامپ همچنین گفته مادورو زندان‌ها و «تیمارستان‌های» کشورش را خالی کرده و «میلیون‌ها» ونزوئلایی غیرقانونی را به آمریکا فرستاده است.

این ادعا‌ها از سوی قانون‌گذاران دموکرات و برخی جمهوری‌خواهان که هم صحت آنها و هم مبانی قانونی‌شان را زیر سؤال برده‌اند با بررسی‌های شدیدی روبه‌رو شده است. این هفته، پس از اینکه شش عضو دموکرات کنگره — همگی از کهنه‌سربازان ارتش یا سازمان سیا — ویدئویی منتشر کردند و به نیرو‌های آمریکایی یادآوری کردند که وظیفه دارند از اجرای دستورات غیرقانونی خودداری کنند، ترامپ آنها را «یاغی» و بالقوه «قابل مجازات با مرگ» خواند.

وزارت دفاع تقریباً بلافاصله اعلام کرد که در حال آغاز تحقیقات دربارهٔ یکی از آنان، سناتور دموکرات آریزونا و فضانورد بازنشسته، مارک کلی، است و دیگر قانون‌گذاران سه‌شنبه گفتند اف‌بی‌آی درخواست کرده که با آنها مصاحبه کند.

نظرسنجی‌های متعدد نشان داده‌اند که اکثریت آمریکایی‌ها از مداخلهٔ نظامی در ونزوئلا حمایت نمی‌کنند و بخش بزرگی از پایگاه «مگا» ترامپ — از جمله برخی اعضای کابینه — به‌طور خصوصی گفته‌اند که یورش به سمت جنگ می‌تواند خیانتی به وعدهٔ انتخاباتی «بدون جنگ‌های جدید» او باشد.

مارکو روبیو، وزیر امور خارجه و پسر مهاجران کوبایی و سناتور سابق فلوریدا، مدت‌هاست از رویکرد سخت علیه مادورو حمایت کرده است. اما چندین منبع آگاه از مباحثات کاخ سفید، چه در دورهٔ اول ترامپ و چه اکنون، اصرار دارند که این سیاست سختگیرانه مستقیماً از خود ترامپ نشأت می‌گیرد.

مادورو بدون دوستان بین‌المللی نیست. گزارش شده که کوبا امنیت شخصی مادورو و مقامات ارشد رژیم او را تأمین کرده است. روسیه متحد نزدیک او بوده و تسلیحات ارتش ونزوئلا را تأمین کرده و شکاف‌های اقتصادی ناشی از تحریم‌های سخت آمریکا را پر کرده است. با افزایش فشار آمریکا، مادورو ماه گذشته از روسیه، چین و ایران درخواست کرد توانمندی‌های فرسودهٔ نظامی کشورش را تقویت کرده و کمک ارائه دهند. گزارش شده که چندین هواپیمای باری بزرگ روسیه با محموله‌های نامشخص اخیراً در ونزوئلا فرود آمده‌اند.

در یک تماس تلفنی سه‌شنبه، عباس عراقچی، وزیر خارجهٔ ایران، به همتای ونزوئلایی خود، ایوان گیل، گفت تهدید آمریکا به استفاده از زور علیه ونزوئلا «نمونهٔ آشکاری از نقض اصول اساسی منشور سازمان ملل و قواعد آمرهٔ حقوق بین‌الملل» است. رسانه‌های ایرانی گزارش دادند که عراقچی رویکرد «قلدری» واشنگتن در قبال ونزوئلا و دیگر کشور‌های آمریکای لاتین را محکوم کرده است.

اما کارشناسان روسیه، ایران یا کوبا را مقصد‌های محتملی برای مادورو در صورت تصمیم به ترک قدرت نمی‌دانند.

«اگر او نگران تضمین‌ها و اینکه طرف مقابل به تعهداتش عمل کند باشد»، به گفتهٔ فرد آگاه از تفکر دولت، «فرود در ترکیه امنیت بیشتری فراهم می‌کند.» مادورو «سال‌هاست که طلا به آنجا منتقل می‌کند» و او و خانوادهٔ گسترده و حلقهٔ نزدیکش «ثروت و شبکه‌های کافی در آنجا دارند تا خوشحال بمانند.»

ترکیه امتیاز بهره‌برداری معدن برای بخش زیادی از ذخایر طلا در ونزوئلا را در اختیار دارد. مقامات آمریکایی در گذشته ادعا کرده‌اند که طلای ارسال‌شده از ونزوئلا به ترکیه برای تصفیه، سر از ایران درآورده و وارد حساب‌های بانکی ترکیه شده که مادورو و دیگر مقامات رژیم شخصاً آنها را کنترل می‌کنند.

لیسل هینتز، پژوهشگر مسائل ترکیه و استاد دانشگاه در دانشکده مطالعات پیشرفته بین‌المللی دانشگاه جانز هاپکینز، می‌گوید ترکیه همچنین برای آنکه نقشی اساسی در اهداف سیاست خارجی ترامپ داشته باشد، مشتاق خواهد بود. آنکارا شاید از حمایت خود برای کسب تأیید آمریکا جهت بازگشت به برنامه جنگنده‌های F-۳۵ استفاده کند — برنامه‌ای که پس از خرید سامانه‌های ضدهوایی روسی S-۴۰۰ از آن کنار گذاشته شد.

اردوغان — که دولت او اجازه داده مقامات ارشد حماس در ترکیه اقامت داشته باشند — از سوی کاخ سفید برای کمک به برقراری آتش‌بس غزه با آوردن حماس به میز مذاکره و راضی کردن آن به امضای طرح صلح ترامپ مورد تحسین قرار گرفته است.

ترکیه همچنین میزبان مذاکرات اولیهٔ صلح میان مسکو و کی‌یف بوده و انتظار می‌رود در صورت پیشرفت طرح صلح پیشنهادی ترامپ برای اوکراین، دوباره چنین نقشی داشته باشد؛ و این اردوغان بود که پیشروی نیرو‌های شورشی سوری به دمشق را تسهیل کرد — پیشروی‌ای که اواخر سال گذشته به سقوط بشار اسد انجامید.

سونر چاغاپتای، دانشمند علوم سیاسی ترک-آمریکایی و مدیر برنامه پژوهشی ترکیه در مؤسسه واشنگتن برای سیاست خاور نزدیک گفت: ونزوئلا می‌تواند «چهارمین درگیری باشد که اردوغان با کمک ترامپ در پایان آن نقش دارد.»

«ترکیه نقطهٔ تعادل برای ترامپ و مادوروست»، چاغاپتای گفت. «اگر [مادورو]به روسیه برود، ناپدید می‌شود» — درست مانند اسد که در تبعید روسیه محو شد. «اگر به کوبا برود» جایی که اقتصاد در حال فروپاشی است و آزادی تردد اندک است، مانند ایران، «خدا به او کمک کند.»

او گفت: خروج مادورو به ترکیه «هیچ‌گونه از دست دادن آبرویی برای ترامپ ندارد؛ مادورو به سوی ‘جبهه تاریک’ نرفته است. برای مادورو هم، او احساس ناامنی نخواهد کرد.»