تجارت چین با کشور‌های عرب خلیج فارس سر به فلک کشید: ۲۹۹ میلیارد دلار فقط در یک سال!

فکرشهر: جهان دیپلماسی نوشت: وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، از ۱۲ دسامبر سفر پنج‌روزه‌ای به خاورمیانه داشت و به امارات، عربستان سعودی و اردن سفر کرد. اگرچه هدف رسمی این سفر گسترش روابط تجاری و انرژی عنوان شد، اما در عمل بخشی از تلاش چین برای تقویت نفوذ سیاسی و دیپلماتیک خود در منطقه، به‌ویژه در فضای پس از جنگ غزه، بود. چین که پیش‌تر با میانجی‌گری خود باعث نزدیکی عربستان و ایران شده بود، اکنون به دنبال ایفای نقشی فعال‌تر در تحولات سیاسی منطقه، از جمله مسئله فلسطین و آینده غزه است.

طبق گزارش المانیتور، در ابوظبی، وانگ با شیخ عبدالله بن زاید دیدار کرد و بر هماهنگی چین و امارات در نهاد‌های چندجانبه مانند بریکس، سازمان همکاری شانگهای و سازمان ملل تأکید داشت. دو طرف درباره گسترش همکاری‌های دوجانبه در حوزه سرمایه‌گذاری، نفت و گاز و همچنین وضعیت کلی خاورمیانه گفت‌و‌گو کردند. وانگ از نقش امارات در حمایت از برگزاری اجلاس‌های چین–اعراب و چین–شورای همکاری خلیج فارس در سال ۲۰۲۶ استقبال کرد و خواستار پیشرفت در توافق تجارت آزاد چین–GCC شد که مذاکرات آن نزدیک به ۲۰ سال ادامه دارد.

در ریاض، وانگ با محمد بن سلمان دیدار کرد و چین را قابل‌اعتمادترین شریک عربستان در مسیر تنوع‌بخشی اقتصادی و توسعه بلندمدت معرفی نمود. او تأکید کرد که ثبات منطقه برای موفقیت برنامه‌های توسعه عربستان ضروری است و چین آماده ایفای نقش سازنده در این زمینه است. با توجه به حجم تجارت ۱۰۷ میلیارد دلاری، چین بزرگ‌ترین شریک تجاری عربستان به‌شمار می‌رود.

استقبال از تداوم بهبود روابط عربستان و ایران

وانگ همچنین در دیدار با فیصل بن فرحان، وزیر خارجه عربستان، از تداوم بهبود روابط عربستان و ایران استقبال کرد و حمایت چین از دستیابی به راه‌حلی «عادلانه و جامع» برای مسئله فلسطین را اعلام نمود. او بر پایبندی به راه‌حل دوکشوری، قطعنامه‌های سازمان ملل و ابتکار صلح عربی تأکید کرد. در همین سفر، وانگ در نشست‌های مربوط به همکاری‌های فرهنگی، گردشگری و همچنین مذاکرات تجارت آزاد چین–GCC شرکت داشت و خواستار تسریع در نهایی شدن این توافق شد.

در اَمان، گفت‌و‌گو‌های وانگ با ملک عبدالله دوم و ایمن الصفدی عمدتاً بر بحران غزه متمرکز بود. وانگ تأکید کرد چین همواره از کشور‌های کوچک و متوسط حمایت می‌کند و شریکی راهبردی و قابل‌اعتماد برای اردن باقی خواهد ماند. او وضعیت کنونی منطقه را «پیچیده و خطرناک» توصیف کرد و مسئولیت کاهش تنش یا تشدید درگیری را متوجه همه طرف‌ها دانست. چین نقش اردن را به‌عنوان عامل ثبات منطقه و بازیگری فعال در مسئله فلسطین مهم ارزیابی کرد و مقامات اردنی نیز از رویکرد عادلانه و متوازن چین استقبال کردند.

تحلیلگران معتقدند انتخاب امارات، عربستان و اردن کاملاً حساب‌شده بوده است: عربستان شریک اصلی انرژی چین، امارات مرکز مالی و لجستیکی ابتکار کمربند و راه، و اردن کشوری با دیپلماسی متوازن و نفوذ سیاسی در بحران‌های منطقه‌ای است. این سفر نشان‌دهنده تلاش چین برای تثبیت نقش خود به‌عنوان بازیگری ثبات‌بخش در آینده سیاسی خاورمیانه و به‌ویژه تحولات پس از جنگ غزه است.

از نظر اقتصادی، چین بزرگ‌ترین شریک تجاری شورای همکاری خلیج فارس است و در سال ۲۰۲۴ حجم مبادلات آن با کشور‌های GCC به ۲۹۹ میلیارد دلار رسید؛ این حضور اقتصادی گسترده به چین نفوذ سیاسی قابل توجهی داده و اعتماد کشور‌های خلیج فارس را جلب کرده است، بدون آنکه از روش‌های تقابلی یا فشار سیاسی استفاده کند.

در مجموع، چین با تکیه بر دیپلماسی میانجی‌گرانه، بی‌طرفی سیاسی و همکاری اقتصادی تلاش می‌کند جایگاه خود را به‌عنوان یک بازیگر مؤثر و سازنده در خاورمیانه تقویت کند. اگر این رویکرد به کاهش تنش‌ها و آغاز گفت‌و‌گو‌های سیاسی در منطقه منجر شود، نفوذ و اعتبار دیپلماتیک پکن فراتر از حوزه اقتصاد گسترش خواهد یافت.