«بهرام بیضایی» درگذشت

فکرشهر: بهرام بیضایی کارگردان سرشناس سینما و تئاتر ایران در روز تولدش درگذشت.

به گزارش فکرشهر از ایسنا، بهرام بیضایی زاده پنج دی‌ماه ۱۳۱۷ درتهران بود.

این کارگردان سینما و تئاتر، نمایشنامه‌نویس، فیلمنامه‌نویس و پژوهشگر کشور در آمریکا از دنیا رفت.

دانشگاه ایرانشناسی استنفورد آمریکا این خبر را تایید کرد.

کارنامه هنری بهرام بیضایی «بهرام بیضایی»

او علاوه بر کارگردانی و نمایشنامه‌نویسی در سینما و تئاتر، عرصه‌های دیگری، چون تدوین، ساخت عنوان‌بندی و تهیه‌کنندگی را هم تجربه کرده است. بیضایی از سال ۱۳۴۰ تاکنون ۲۴ فیلم کوتاه و بلند را کارگردانی و یا تدوین کرده است که فیلم‌های سینمایی بلند «چریکه‌تارا»، «مرگ یزدگرد»، «باشو غریبه کوچک»، «شاید وقتی دیگر»، «مسافران» و «سگ‌کشی» از مهم‌ترین آثار او به شمار می‌رود. این کارگردان که نوشتن ۳۰ نمایشنامه را در کارنامه کاری‌اش دارد، تاکنون هشت اجرای تئاتر نیز داشته است. این هنرمند نگارش ۵۱ فیلمنامه، پنج روایت و شش پژوهش را نیز در کارنامه خویش به ثبت رسانده است.

یضایی سال ۸۶ بعد از ۱۰ سال دوری از فیلمسازی، فیلم «وقتی همه خوابیم» را ساخته بود، او سال ۱۳۸۵ بر آن شد تا ساخت فیلم‌نامه دیگرش «مقصد» را آغاز کند هرچند این فیلم‌نامه پروانه ساخت گرفت، ساخت آن با مشکلاتی رو‌به‌رو شد و بیضایی بهتر دید مدتی دست نگه دارد تا همچنان با فیلم‌هایی مانند «باشو غریبه کوچک»، «مرگ یزدگرد»، «چریکه تارا»، «کلاغ»، «سفر»، «مسافران»، «شاید وقتی دیگر»، «سگ‌کشی» و... یکی از کم‌کارترین و در عین‌حال اثر گذارترین فیلمسازان ایران باشد.

بهرام بیضایی مردی که نگران درختان این کشور بود، هنرمندی که از قطع درختان هزاران ساله اندوهگین بود، چند سال پیش در سالروز تولدش می‌گفت: «ده‌ها فیلم نساخته‌ام تنها ۹ فیلم بلند و سه فیلم کوتاه ساخته‌ام، هر چند برای ساخت همین فیلم‌ها هم تلاش بسیاری کرده‌ام. می‌خواستم از کار‌هایی که نکرده‌ام، بگویم، اما آن قدر طولانی است که نه وقت و نه حوصله من و شما مجال پردختن به آن را نمی‌دهد و من هم قصد ندارم حرفهایم رنگ گلایه به خود بگیرد.»

بهرام بیضایی شاید فقط ۱۰ فیلم ساخته باشد. تعداد نمایش‌هایی هم که به صحنه برده است، خیلی بیش از این نیست، اما با نگارش نمایش‌نامه‌هایی همچون «پهلوان اکبر می‌میرد»، «مرگ یزدگرد»، «فتح نامه کلات»، «هشتمین سفر سندباد»، «ندبه»، «سهراب کشی»، «سلطان مار»، «کارنامه بنداربیدخش»، «چهار صندوق»، «مجلس قربانی سنمار»، «مجلس ضربت زدن»، «طرب نامه»، «جنگ نامه غلامان»، «خاطرات هنرپیشه نقش دوم»، «تاراج نامه» و ... ساخت فیلم‌هایی چون «عمو سبیلو»، «کلاغ»، «غربیه و مه»، «رگبار»، «چریکه تارا»، «باشو غریبه کوچک»، «شاید وقتی دیگر»، «مسافران»، «سگ‌کشی»، «وقتی همه خوابیم» و ... یکی از تاثیرگذارترین هنرمندان ایران بود.

بیانیه دانشگاه استنفورد به مناسبت درگذشت بهرام بیضایی

گروه ایرانشناسی دانشگاه استنفورد درگذشت فخر ادب و هنر ایران، استاد و همکار برجسته‌ی ما در ۱۵ سال اخیر، بهرام بیضایی را به اطلاع همگان می‌رساند.

او درست در روز تولد هشتادو هفت‌سالگی‌اش درگذشت: پنجم دی، که به احترامِ زادروزش (و درگذشتِ اکبر رادی) روزِ نمایشنامه‌نویس نامیده شده؛ پنج سال پس از تلاش حماسی و درخشانش برای تکمیل متن «داش‌آکل به‌گفته‌ی مرجان».

بار‌ها گفته بود موطن و مسلک او عالم فرهنگ است. عشقی عظیم به ایران داشت و به‌رغم تنگ‌نظری‌ها علیه او و خانواده‌اش لحظه‌ای از برکشیدن و پاس داشتن میراث فرهنگی ایران دست نکشید. دانشگاه ما بزودی جلسه‌ای در بزرگداشت زندگی و آثار این هنرمند بی‌بدیلِ ایران‌دوست و ایران‌شناس برگزار خواهد کرد.

گروه ایرانشناسی دانشگاه استانفورد به‌ویژه سپاسگزار مژده شمسایی است که بی‌همدلی و همراهی او زندگی بیضایی در این سال‌ها از لونی دیگر می‌بود.

به قول شاهنامه که بیضایی عمری در آن زیست، اگر مرگ داد است بیداد چیست.