فکرشهر: در این نوشار تعدادی از موسیقی‌های ماندگاری را که به بهانه آثار تلویزیونی تولید و منتشرشده‌اند، مرور می‌کنیم.
به گزارش فکرشهر، روزنامه جام جم نوشت: «مرور چند دهه فعالیت تلویزیون در ایران نه‌تنها یادآور خاطره‌انگیزترین تصاویر و قاب‌های ثبت‌شده در حافظه جمعی ماست بلکه مجموعه بی‌نظیری از موسیقی‌های درخشان تاریخ موسیقی ایران را هم یادآوری می‌کند. در این مجموعه تعدادی از موسیقی‌های ماندگاری را که به بهانه آثار تلویزیونی تولید و منتشرشده‌اند، مرور می‌کنیم. بدون تردید این سیاهه، امکان پرداختن به آثار بسیاری از بزرگان را ندارد و از این بابت باید متأسف بود. نام‌های بزرگی چون مرحوم بابک بیات، مرحوم ناصر چشم آذر، فردین خلعتبری، آریا عظیمی‌نژاد، بهرام دهقانیار و بسیاری دیگر جایشان در این فهرست خالی است و باید در فرصتی دیگر به آثار آنها پرداخت.
جادوی موسیقی در آثار علی حاتمی
سریال هزاردستان ساخته ماندگار علی حاتمی، نه‌تنها منجر به ساخت شهرک سینمایی غزالی شد بلکه یکی از درخشان‌ترین نمونه‌های موسیقی ارکسترال ایرانی را هم به وجود آورد. مرتضی نی‌داوود بر اساس آواز بیات اصفهان که یکی از آوازهای تثبیت‌شده در ردیف موسیقی ایران است، این اثر را نوشت تا برای تیتراژ سریالی استفاده شود که روزگار رضا خوشنویس را در سال‌های سلطنت احمدشاه قاجار و رضا پهلوی روایت می‌کرد. مرحوم مرتضی حنانه نیز این اثر را برای ارکستر سمفونیک تهران تنظیم کرد تا در کنار بازیگران بی‌نظیر این سریال مانند مرحوم عزت‌الله انتظامی، مرحوم داوود رشیدی، مرحوم محمدعلی کشاورز، مرحوم جمشید مشایخی و استاد علی نصیریان، سیاهه سازندگان موسیقی این کار نیز درخشان و به‌یادماندنی باشد.
روزی روزگاری شور و ماهور
در آغاز دهه ۷۰ شمسی، سریال روزی روزگاری به نویسندگی و کارگردانی امرالله احمدجو از شبکه یک سیما پخش شد. تیتراژ ابتدایی این کار تصاویر تاختن اسبی در دشت بود و همین برای استاد فرهاد فخرالدینی سرچشمه الهام نوشتن موسیقی شد. او موسیقی این سریال را در دستگاه‌های شور و ماهور برای ارکستر نوشت تا لطف بازی‌های درخشان مرحوم خسرو شکیبایی و ژاله علو و محمود پاک‌نیت بیش از پیش نمایان شود.
موسیقی ۷۰۰ ساله
پروژه بزرگ سریال امام علی(ع) را داوود میرباقری در دوره ریاست علی لاریجانی در صداوسیما و معاونت سیمای محسن مهاجرانی ساخت. این سریال یکی از نخستین تلاش‌های هنرمندان ایرانی برای پرداختن به زندگی معصومین بود و طبیعتا حساسیت‌های منحصربه‌فردی ایجاد می‌کرد. تولید موسیقی برای چنین اثری نیز با اقتضائاتی ویژه باید انجام می‌گرفت و چه کسی مناسب‌تر از استاد فرهاد فخرالدینی؟ فخرالدینی آشنایی گسترده‌ای با موسیقی ایقاعی و ادواری ایرانی داشت. موسیقی‌ای که رد پای آن را در رساله‌های فارابی و صفی‌الدین ارموی و عبدالقادر مراغه‌ای می‌توان پیدا کرد اما به یکباره به محاق می‌رود و چند قرن بعد به شکل ردیف موسیقی ایرانی سربرمی‌آورد. او از خلال یکی از نوشته‌های عبدالقادر مراغه‌ای شعری عربی از دوره حکومت نبوی پیدا کرد که عبدالقادر آن را ترجمه و با حروف ابجد و اعداد نت‌نویسی کرده بود. رمزگشایی از این زبان ناشناخته، بازسازی امروزی آن برای سریال تلویزیونی و تنظیمش برای ارکستر به بهترین شکل انجام شد و صدیق تعریف نیز آن را به‌خوبی اجرا کرد و تبدیل شد به یکی از ستاره‌های درخشان آسمان موسیقی فیلم و سریال ایران.
به دام کشیده شدن در زیر تیغ
سال ۱۳۸۴ وقتی محمدرضا هنرمند در حال آماده کردن صحنه کنسرت محمدرضا شجریان، حسین علیزاده، کیهان کلهر و همایون شجریان بوده است، با حسین علیزاده مواجهه‌ای خاص پیدا می‌کند. خودش این طور روایت کرده است: «علیزاده را سال‌ها بود که می‌شناختم. کارهایش به دل و جانم چنگ می‌زد و بارها چنان مرا از زمین جدا کرده بود که گفتنی نیست. در نیمه‌شب ششم آذر ۱۳۸۴ در حالی که صحنه کنسرت او به همراه کیهان کلهر، محمدرضا شجریان و همایون را در تالار بزرگ کشور آماده می‌کردم تا تمرین‌های نهایی انجام شود، وقتی از او خواستم تا سر جای خودش روی صحنه بنشیند، برق تندخویی‌اش مرا هم گرفت. مدارای آن شب من، او را به دامم کشید.»
ثمره این به دام کشیده شدن حسین علیزاده، موسیقی ماندگار سریال زیر تیغ می‌شود؛ سریالی که در نیمه دهه ۸۰ پخش شد و موسیقی غمگین و سوگوار حسین علیزاده یکی از دلایل مهم موفقیت آن کار به شمار می‌رود. علیزاده ید طولایی در موسیقی فیلم و سریال دارد و علاوه بر زیر تیغ، در چشم باد را هم با مسعود جعفری جوزانی کار کرد و چهار سیمرغ بهترین موسیقی از جشنواره فیلم فجر هم در کارنامه دارد.
