فکرشهر: گفت‌وگوی چندجانبه اسلام و بودیسم، به همت مرکز گفت‌وگوی ادیان و تمدن‌ها‌ی سازمان فرهنگ و ارتباطات با عنوان «همکاری مسلمانان و بوداییان برای مقابله با خشونت و افراط‌گرایی» برگزار شد.
به گزارش فکرشهر، ابوذر ابراهیمی‌ترکمان رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی طی سخنانی در این نشست اظهار کرد: ما مسلمانان معتقدیم که هر کمال خالص و بدون قید از آن خداوند است و میزان دوری و نزدیکی هر موجودی به خداوند به اندازه قیدهایی است که آن موجود در خود به وجود آورده است. هر چه انسان بتواند از قیدهایی که او را احاطه کرده‌اند رهایی یابد به همان میزان می‌تواند به کمال مطلق نزدیک شود.
وی با بیان اینکه «یکی از موانع دیدن حقیقت، خودبزرگ‌بینی است» افزود: خودبزرگ‌بینی ممکن است تا آنجا پیش رود که انسان دیگر هیچ حقیقتی را نبیند، از همین رو اسلام ما را به عبودیت فرا می‌خواند و عبودیت این است که عبد خودش را در مقام بندگی خداوند بداند اما متاسفانه امروز گروه‌های افراطی همچون تکفیری‌ها به جای آنکه خود را نبینند خدا را نمی‌بینند و از این نیز فراتر رفته و خود را به جای خدا می‌نشانند و از همین رو هرگونه خشونتی را روا می‌دارند.
رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی گفت: در اصل سوم از اصول چهارگانه حقیقت والا در بودیسم به ریشه‌کن کردن میل و هوس به عنوان راه پایان دادن به تمام رنج‌ها توجه شده است و نیز در راه چهارم از راه‌های هشت‌گانه روش ریشه‌کن کردن میل و هوس که از آنها به عنوان «هشت منزلت والا» یاد می‌شود بر کردار درست تکیه کرده است و پرهیز از آزار دیگران و سلب حق حیات و سلامت و آبروی انسان‌ها را منع کرده است.
وی ادامه داد: این نقطه همان نقطه مشترک اندیشه اسلامی و بودیسم است و دقیقا راه‌حل همکاری بودیسم و اسلام برای مقابله با خشونت و افراط‌گرایی از همین نقطه عبور می‌کند.
ابراهیمی‌ترکمان اظهار کرد: امروزه در تمام خشونت‌هایی که علیه بشریت انجام می‌شود رد پای نابخردی در درک مفاهیم و ارزش‌های والای بشری و نیز اسارت در بند هوا و هوس دیده می‌شود. نمونه چنین رفتاری را در گروه بی‌ریشه داعش می‌بینیم که با رفتارهای دور از دایره انسانیت در اندیشه به کرسی نشاندن باورهای بی‌ریشه خود از طریق غلبه نابخردانه بر هم‌نوعان و هم‌کیشان است.
وی با بیان اینکه «تنها راه مقابله با چنین پدیده‌های شومی رها ساختن خود از کج‌اندیشی و هوس‌های برتری‌جویانه است» گفت: جمهوری اسلامی ایران و رهبر معظم آن همواره بر پرهیز از خشونت تاکید داشته است و طرحی که رئیس محترم جمهوری اسلامی ایران جناب آقای دکتر روحانی در مجمع عمومی سازمان ملل به عنوان جهان علیه خشونت و افراطی‌گرایی مطرح کرد و با اجماع به تصویب رسید در جهت گسترش همین اندیشه است.
رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی گفت: دین اسلام همچون آیین بودا همواره بر صلح و دوستی و مدارا و همزیستی مسالمت‌آمیز انسانی تاکید دارد. خشونت‌هایی که اخیرا در منطقه زیست مسلمانان و بودایی‌ها به ویژه در میانمار رخ داده مایه نگرانی همه کسانی است که به رستگاری و سعادت انسان در مفهوم وسیع می‌اندیشند و امیدوارم که این دیدارها بتواند روح مدارا و همزیستی را بین مسلمانان و بودایی‌ها گسترش دهد.
ابراهیمی ترکمان ابراز امیدواری کرد این نشست که با حضور رهبران و اندیشمندان عالیرتبه بودایی از کشورهای سریلانکا، میانمار و تایلند برگزار شد، بتواند به راهکارهای منطقی برای همکاری در جهت گسترش صلح نائل آید.
تاکید آیت‌الله تسخیری بر کشف و توسعه مشترکات اسلام و بودیسم
آیت‌الله تسخیری نیز در این نشست با ابراز امیدواری نسبت به اینکه چنین نشستی مقدمه‌ای برای رسیدن به مشترکات بیشتر باشد، گفت: در سفر هیات ایرانی به مناطق بودائیان متوجه شدیم مساحت‌های فکری زیادی بین اسلام و بودیسم وجود دارد که این مساحت‌ها باید اولا کشف و ثانیا توسعه داده شود.
رئیس شورای عالی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی با بیان اینکه «در روایات متعددی آمده است که دین غیر از عشق چیزی نیست» افزود: عشق نهفته انسان به کمال مطلق هدف همه ادیان است. متاسفانه یهودیت در اثر انحرافات به شکل صهیونیسم در آمد. انحرافات سیاسی گاهی اسلام را نیز به شکل دیگری در می‌آورد چنان‌که در صدر اسلام فرقه خوارج ایجاد شد. امروز نیز تکفیری‌ها خود را مزدور استکبار جهانی قرار داده‌اند.
تسخیری گفت: همه ادیان باید بنشینند و مشترکات‌شان را بیابند و امیدوارم این جلسه مقدمه‌ای برای برگزاری جلسات این‌چنین دیگری باشد.
رئیس شورای عالی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی افزود: متاسفانه جهل به حقیقت ادیان دیگر مشکلات زیادی ایجاد می‌کند و خیلی از مشکلات ناشی از درگیری ادیان و در حقیقت درگیری با اهداف سیاسی است.
محقق‌داماد: بشر امروز از فقدان معنویت در عذاب است
آیت‌الله سیدمصطفی محقق داماد نیز در این نشست اظهار کرد: گذشته از رنج‌هایی که بشریت در طول تاریخ متحمل شده، دنیای کنونی ما از مسائل بسیاری از جمله بیماری‌های مسری و خانمان‌سوز، تغییر شرایط اقلیمی، کمبود مواد غذایی، حوادث طبیعی غیرمنتظره و ... رنج می‌برد.
رئیس گروه اسلام فرهنگستان علوم ادامه داد: به نظر من آنچه که از همه این‌ها مهم‌تر است فقدان معنویت است که بشر از آن در رنج و عذاب است.
وی اظهار کرد: سوال این است که چه راهی برای درمان است و چه کسی در این رابطه مسئولیت دارد؟ اینکه گفته می‌شود تنها راه پناه آوردن به سایه دین است پاسخ درستی است. اما مفسر دین کیست و با چه برداشتی؟ مگر نه این است که در زمان حاضر اکثر جنایاتی که در منطقه ما اتفاق افتاده به نام دین صورت گرفته است؟ مگر نه این است که به نام دین دیگران را برده کردند؟ مگر نه این است که عده‌ای به نام دین، تحصیل را برای دیگران ممنوع کردند؟
رئیس گروه اسلام فرهنگستان علوم تصریح کرد: بنابراین دین به تنهایی نمی‌تواند چاره‌ساز باشد و به نظر من ما به جای داشتن ادیان مختلف و بحث‌های کلامی بر سر ادیان باید میزان تعقل در فهم دینی را اصل قرار دهیم.
رئیس گروه اسلام فرهنگستان علوم با بیان اینکه «قبل از ورود در هر دین باید بپذیریم که یک انسان عاقل هستیم» گفت: اگر قرار باشد تقلید کورکورانه و دریافت‌های احساسی داشته باشیم نتیجه‌اش همان بلایی است که در دوران مختلف تاریخ به نام دین بر سر بشر آمده است.
محقق‌داماد با اشاره به تعبیر بصیرت که در قرآن کریم در این رابطه به کار برده شده است، گفت: من از حاضرین در این جلسه می‌خواهم نگاهی به اسلام شیعی کنند که عقل را به عنوان اصل قرار می‌دهد. همچنین از سازمان فرهنگ و ارتباطات می‌خواهم برای معرفی الهیات شیعه به دنیای ادیان همت کند.
نواب: مسلمانان و بودائیان برای آینده روشن‌تر تلاش کنند
حجت‌الاسلام والمسلمین سیدابوالحسن نواب نیز در این نشست با اشاره به سفر سال گذشته هیات ایرانی به سریلانکا، گفت: مناسبات ایران و بودیسم برای همه شما بودائیان روشن است. پادشاهان ایران به گسترش بودیسم در آسیا کمک زیادی کرده‌اند. در رابطه با مناسبات اسلام و بودیسم نیز هم در متون قدیم اسلامی راجع به بودا مطالب زیادی آمده و بودیسم معرفی شده است و هم در تعالیم بودائیان در قرن دهم میلادی از اسلام یاد شده است و اسلام را به طور جامع و کامل معرفی کرده‌اند.
رئیس دانشگاه ادیان و مذاهب با اشاره به مشترکات اسلام و بودیسم، گفت: آنچه در اسلام به عنوان جهاد اکبر یعنی جهاد با نفس و خودسازی نام برده می‌شود به دلیل اهمیت بالای آن است که با این عنوان یعنی جهاد اکبر از آن یاد می‌شود. آنچه که بودا به عنوان معارف خودسازی دارد در اسلام نیز وجود دارد.
وی گفت: سابقه روابط اسلام و بودائیان چه در کشورهایی که مسلمانان اکثریت داشته و چه در کشورهایی که بودائیان اکثریت داشته‌اند روشن است و آنچه که امروز مهم است طراحی برای آینده روشن‌تر است.
نواب گفت: مسلمانان و بودائیان بیش از یک سوم جمعیت دنیا را تشکیل می‌دهند، لذا ما دو مکتب باید در جهت طراحی برای آینده روشن‌تر، زندگی در کنار همدیگر و نجات بشریت تلاش کنیم تا زندگی بشر در یک مسیر اخلاقی قرار گیرد.
بلخاری: رهبران ادیان اسلام و بودا، پیروان خود را به عدم خشونت فراخوانند
حسن بلخاری نیز در این نشست اظهار کرد: امیدوارم که اینگونه نشست‌ها برای نزدیک کردن ادیان در جهت جلوگیری از خشونت موثر باشد.
مدیرگروه مطالعات عالی هنر دانشگاه تهران همچنین ابراز امیدواری کرد که قرن بیست و یک قرن سرسپردن بشر به دین و وجه محبت‌آمیز آن باشد.
وی با بیان اینکه «اسلام حتی خشونت بر حیوان را روا نمی‌داند» گفت: اولین اصل از فضایل پنج‌گانه بودیسم نیز عدم خشونت و آزار رساندن به جانداران است. ما کسانی که امروز به اسم بودا به مسلمانان حمله می‌کنند را بودایی نمی‌دانیم کما اینکه داعشی‌ها را مسلمان نمی‌دانیم.
مدیرگروه مطالعات عالی هنر دانشگاه تهران با بیان اینکه «اعتدال جان‌مایه دو دین بودا و اسلام است» گفت: بن‌مایه دین‌ها یکی است منتهی اگر دین بر اساس هوس تسخیر شود خشونت ایجاد خواهد شد.
وی در پایان تاکید کرد که رهبران ادیان اسلام و بودا باید پیروان خود را به اعتدال و عدم خشونت فرا بخوانند.
همچنین گالاگاما دامارانسی، مشاور رئیس‌جمهور سریلانکا در امور بودیسم در این نشست گفت: با وجود مشترکاتی که میان اسلام و بودیسم وجود دارد، می‌توان این اشتراکات را از طریق رهبران دینی به مردم منتقل کرد.
وی گفت: اسلام و بودیسم با یکدیگر متحّد شوند و به درک متقابلی از همکاری و ارتباط مستمر دست یابند تا از این رو با بحث محبت و دوستی مواجه شویم و در نهایت با خشونت و افراط‌گرایی مقابله شود.
وی افزود: با وجود مشترکاتی که میان اسلام و بودیسم وجود دارد، می‌توان این اشتراکات را نسبت به صلح و دوستی همه‌جانبه هدایت کرد. در واقع میان اسلام و بودیسم مشترکات زیادی وجود دارد و ما باید به این اشتراکات بپردازیم. این اشتراکات بایستی از طریق رهبران دینی به مردم منتقل شود.
مشاور رئیس جمهور سریلانکا افزود: این که ما به عنوان رهبران دینی، چطور می‌توانیم این روند را پیگیری کنیم، مسئله‌ای مهم است که باید بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد.
دامارانسی با اشاره به وجود برخی از تشابهات عبادتی میان اسلام و بودیسم، اظهار کرد: توحید یکی از ارکان قابل توجه دین اسلام است که در این راستا، به یکتا بودن خداوند تأکید دارد. مسلمانان همه به یک هدف والا که همان شناخت پروردگار جهانیان است، می‌نگرند.
وی به صدقه دادن مسلمانان اشاره و تصریح کرد: از دیگر ارکان قابل توجه دین اسلام، صدقه دادن است. در واقع مسلمانان با صدقه دادن به افراد فقیر و نیازمند کمک می‌کنند که معتقد هستند این حرکت مهم به سمت کمال را به دنبال دارد.
مشاور رئیس‌جمهور سریلانکا به بحث زیارت در زُمره برنامه‌های مسلمانان اشاره کرد و گفت: از دیگر مواردی که در دین اسلام مطرح و دارای جایگاه والایی است، بحث زیارت است.
وی به وجود چهار مکان زیارتی در بودیسم اشاره و تصریح کرد: در بودیسم افراد می‌توانند در چهار مکان مشخص سفر و به عبادت بپردازند؛ این شایسته‌ترین کار برای بودایی‌ها است که از این طریق روشنایی کسب و خود را تطهیر می‌کنند.
دامارانسی خاطرنشان کرد: لازم است تا اسلام و بودیسم دست در دست یکدیگر متحّد شوند و به درک متقابلی از همکاری و ارتباط مستمر دست یابند تا از این رو با بحث محبت و دوستی مواجه شویم و در نهایت با خشونت و افراط‌گرایی مقابله شود.
آشین نیانسسارا، رئیس آکادمی مطالعات بین‌المللی بودیسم در میانمار نیز در این نشست گفت: ادیان منبعی برای ایجاد مشترکات هستند.
وی با تأکید بر لزوم بهره‌گیری از صلح و دوستی در روابط انسانی، گفت: هنگامی که خودسازی را درونی کنیم، می‌توان حقیقت را درک کرد که این مهم مستلزم رجوع به ذهن و قلبمان است.
نیانسسارا با اشاره به وجود احساسات متفاوت در رفتار انسان‌ها، اظهار کرد: لازم است تا از شیوه‌ای کارآمد برای رفتار مسالمت‌آمیز برای خود استفاده کنیم؛ بدین دلیل که اگر احساسات مطلوب یا نامطلوب باشند، می‌توان فعالیت‌های فیزیکی خود را از طریق تمرکز درونی جهت دهیم.
ادیان منبعی برای ایجاد مشترکات هستند
رئیس آکادمی مطالعات بین‌المللی بودیسم در میانمار در ادامه بیان کرد: با استفاده از ایجاد تمرکز درونی، می‌توان احساسات منفی را در ذهن خود پاک و زمینه لازم برای مثبت فکر کردن را ایجاد کنیم.
وی با بیان این که افکار مثبت تأثیر بسزایی بر جلوگیری از خشونت‌ها به دنبال دارد، افزود: ذهن مثبت می‌تواند از خشونت جلوگیری کند، در واقع با هر دینی که داریم می‌توانیم به دنبال صلح باشیم زیرا ادیان منبعی برای ایجاد مشترکات هستند.
نیانسسارا با تأکید بر اینکه جامعه صلح آمیز از رفتار مثبت افراد نشأت می‌گیرد، گفت: عدم رضایت، موافقت، مجادله و یا حتّی خشونت‌ها نتیجه مطلوب یا نا مطلوبی بر اذهان و رفتار افراد به دنبال دارد که می‌تواند نوعی آلودگی معنوی را در پی داشته باشد؛ در واقع باید سعی شود که فضای جامعه خود را حفظ کنیم و از درگیری‌ها و خشونت‌ها جلوگیری کنیم.
رئیس آکادمی مطالعات بین‌المللی بودیسم در میانمار افزود: لازم است تا رهبران هر ادیان به دنبال محکوم کردن حرکات خشونت آمیز و افراطی گری‌ها باشند و همواره پیروان خویش را به صلح و ثبات و همزیستی مسالمت‌آمیز دعوت کنند.
وی با اشاره به ضرورت تعریف صحیح از دین، بیان کرد: تعریف صحیح از دین می‌تواند از خشونت‌ها جلوگیری کند، همچنین برای متحّد شدن در اجرای این فرآیند، سعی شود تا دیگر، ادیان به خاطر نوع دین‌شان محکوم نشوند.
نیانسسارا اظهار کرد: بنابراین باید به دنبال حقیقت باشیم و برای درک از حقیقت به نقطه‌ای برسیم که هدف مشترک ما است.
به گزارش ایسنا در این نشست چند تن از رهبران و اندیشمندان عالیرتبه بودایی از کشورهای سریلانکا، میانمار و تایلند به بیان نقطه نظرات خود در جهت مقابله با خشونت و افراط‌گرایی پرداختند.
