فستیوالی برای موسیقی در «کوچه»‌های بوشهر که ناتمام ماند/ گزارش «فکرشهر» را بخوانید

فکرشهر

 شاید یک کارنوال به تمام معنای شادی و موسیقی نباشد، ولی جایگاهی است برای معرفی موسیقی نواحی مختلف ایران که در بوشهر برگزار می‌شود. فستیوال موسیقی «کوچه» که در اسفندماه سال ۱۳۹۶ در «کافه حاج رئیس بوشهر» کار خودر ا آغاز کرد و در اسفند ۱۳۹۷ به سال دوم هم رسید، ولی با آمدن «کرونا»، برگزاری نشد تا چهار سال بعد و امسال، ۱۴۰۲، که قرار شد این جشنواره از دوم تا هشتم اسفندماه در شهر بوشهر فعالیت خود را از سر بگیرد.

کنسرت «شب موسیقی افغانستان» با هنرمندی کبیر معصومی، کنسرت «شب موسیقی بلوچ» با هنرمندی فاروق رحمانی و کنسرت «شب موسیقی میناب» با هنرمندی حسین اصیلی، کنسرت «شب موسیقی بوشهر» با هنرمندی امین فیروز پور و کنسرت «شب موسیقی عرب»، کنسرت «شب موسیقی کُرد» با هنرمندی عادل کمالی و کنسرت گروه «سیریا»، کنسرت «شب موسیقی آذربایجان» با هنرمندی وحید اسداللهی، کنسرت «او و دوستانش» و کنسرت «شب موسیقی لرستان» با هنرمندی فرج علیپور برگزار شد که در همین میان مخالفت‌ها و واکنش‌های منفی نیز از سوی برخی تریبون داران رسمی صورت گرفت تا اختتامیه این مراسم که قرار بود سه شنبه ۸ اسفندماه باشد، لغو شود و پایانی برای این جشنواره برگزار نشده و با یک اطلاعیه ناتمام بماند.

نخستین واکنش به این رویداد فرهنگی در شهر بوشهر از سوی امام جمعه شهر برازجان مطرح شد. حجت الاسلام «حسن مصلح» در خطبه‌های خود در روز جمعه ۱۱ اسفندماه، برخورد با «عوامل برگزاری فستیوال موسیقی کوچه» را خواستار شد و گفت: «متاسفانه در هفته اول اسفندماه شاهد اتفاقات تلخ و ناگواری در مرکز استان بوشهر بودیم که قلب هر مومن متعهد و انقلابی را به درد می‌آورد. عده‌ای هنجارشکن و بی‌توجه به ارزش‌های اسلامی و اخلاقی حاکم بر جامعه از سراسر کشور تحت عنوان فستیوال موسیقی کوچه بوشهر در شهر دلیران و پیشگامان مبارزه با استعمار جمع کردند تا با این اقدامات هنجارشکنانه آبروی مردم متدین و أصیل این استان را مورد خدشه قرار دهند. این‌گونه برنامه‌های مبتذل قطعا بر خلاف شرع مقدس و سنت اصیل مردم بومی استان است؛ دعوت کنندگان، مجریان و ناظران ساکت این فاجعه باید توسط دستگاه قضایی مورد بازخواست و مؤاخذه قرار گیرند و جلو تکرار چنین وقایع تلخی گرفته شود».

واکنش دیگر هم در این روز از سوی امام جمعه موقت بوشهر و باز هم در ۱۱ اسفندماه و از تریبون نماز جمعه بود. حجت‌الاسلام «علی‌اکبر اسماعیلی» که مدیر حوزه علمیه خواهران استان بوشهر نیز است، در خطبه‌ها، با انتقاد بر نحوه برگزاری برخی از جشنواره‌ها گفت: «حواشی برگزاری جشنواره در بوشهر جای تأسف دارد که باید مجریان، صادرکنندگان مجوز و عوامل آن به مطالبات مردم پاسخ دهند. اسلام بر نشاط، سرزندگی و شادی مردم تأکیدات فراوانی کرده است، ولی نباید گناه وارد زندگی مردم شود. کاری که در حواشی برگزاری یک جشنواره در بوشهر انجام شده، جفا به مردم این شهر است که صادرکنندگان مجوز و دستگاه‌های نظارتی باید به مردم پاسخ دهند که چرا تمهیدات لازم برای جلوگیری از مشکلات فرهنگی اندیشیده نشد. کسی با اجرای برنامه‌ها قانونی و شرعی مخالف نیست، بلکه باید از فعالیت‌های غیرقانونی و غیرشرعی جلوگیری شود».

این دو سخنرانی و واکنش‌های بعدی آن کافی بود تا اختتامیه این جشنواره و فستیوالی که برای مردم بود، لغو شود؛ مراسمی که همه مجوز‌های لازم را گرفته بود؛ هم مجوز‌های سازمان گردشگری و هم فرهنگ و ارشاد؛ هر چند در اطلاعیه رسمی برگزار کنندگان این فستیوال دلیل لغو برنامه عنوان نشد.

در این اطلاعیه آمده بود:
«کوچه فستیوال را و شما را و خودمان را بغل میگیریم و خداحافظی میکنیم. دلخوشی و روشنایی دمی کنج کوچه‌های بوشهر فرش پهن کرد و از چهارگوشه ایران نشستیم روش چای خوردیم و لحظاتی، کمی دقیقتر به جهان نگاه کردیم. همین ما را بس. موسیقی مقصد نبود، نیت بود. ما در واقعیت تمااام راه را رفته‌ایم هر چند در ظاهر گام آخرش توی پایمان ماسیده باشد. حالا همه با هم توی دلمان هر جا که هستیم روز پایانی را جشن میگیریم. گویی که وسط عمارت حاج رییس التجار نشسته‌ایم و ساز‌ها کوکند و ابر‌ها پراکنده.
خوش برگردید به خانه و خلوتتان و زورتان برای ادامه جهان بیشتر باشد ان شاالله. قطع و یقین بلیط‌های دو سانس روز پایانی خدمتتان عودت داده می‌شود.»

اگر چه پس از این ماجراها، وزیر گردشگری و وزیر فرهنگ و ارشاد به آن واکنش نشان دادند و پیگیری موضوع را خواستار شدند.

به گزارش «فکرشهر»، «عزت الله ضرغامی»، وزیر میراث فرهنگی و گردشگری در گفت وگویی ویدئویی اظهار کرد: «از لغو برنامه شاد و مفرح فستیوال شاد موسیقی بوشهر ناراحتم و از تعطیلی و توقف و برخورد با مجموعه‌ای که مردم را شاد می‌کند انتقاد دارم»؛ «محمدمهدی اسماعیلی»، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز درخصوص لغو اختتامیه این رویداد با وجود داشتن مجوز گفت: بنده هنگام لغو اختتامیه این فستیوال خارج از کشور بودم، اما دوستانم این موضوع را هم مانند هر تحول کوچک و بزرگ دیگری به من منتقل کردند.

او با اشاره به این که در «فستیوال کوچه» کار‌های خوبی انجام شده بود، بیان کرد: ممکن است در یک اجرا اشکالاتی هم وجود داشته باشد، اما جنس کار مشابه نامِ فستیوال مردمی بود. گزارشات این اتفاق را دیدم، بنای من و دوستانم این است که از این حرکات مردمی حمایت شود حالا در نقطه‌ای شاید مشکلی باشد که گفتم مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان بوشهر ـ آقای افروغ که مورد اعتماد اهالی فرهنگ و هنر این شهر هستند ـ بررسی‌هایی انجام دهند و به ما اعلام کنند. شاید مباحثی که در بستر عمومی اتفاق می‌افتد، مسائل و مشکلاتی داشته باشد و ملاحظاتی وارد کار شود، اما گفتم لغو اختتامیه این رویداد با جزئیات بررسی شود و از همه کار‌های هنری در چارچوب قوانین موجود حمایت شود. گزارش بررسی این موضوع را شفاف به رسانه‌ها اعلام خواهیم کرد.
وزیر فرهنگ بیان کرد: استان بوشهر یکی از بهترین استان‌ها به‌ویژه در حوزه موسیقی‌های محلی و مقامی است؛ از این رو به دنبال ایجاد چند جشنواره مرتبط در این شهر هستیم.

هر چند مسوولین در سطح کشور و وزارت خانه‌ها از این فستیوال حمایت کردند، اما در خود شهر بوشهر هم حتی پس از لغو اختتامیه صحبت‌هایی گفته و شنیده شد که از جمله آن‌ها شهردار بوشهر و رییس شورای شهر بودند.

«وحید نیک روش»، رییس شورای شهر بوشهر در حاشیه نشست خبری برنامه‌های روز بوشهر گفت: برخی حواشی برنامه فستیوال کوچه خاطره‌ای ناخوشایند برای این شهر بود و مسئولان با افرادی که باعث این اتفاق شده اند برخورد قانونی کند. مجوز برگزاری این برنامه از میراث فرهنگی دریافت شده و فرایندی دربوشهر نیز طی کرده بود، اما شاهد برخی اتفاقات در برگزاری این برنامه بودیم که نگرانی مردم بوشهر را به همراه داشت. پوشش این برنامه در سانه‌های خارجی هم شکل خوبی نداشت. پیام ما به مسوولان استان این است با افرادی که متولی چنین اتفاقاتی در شهر بوشهر بودند برخورد قانونی شود. امیدواریم اجرای این برنامه درسال‌های آینده با یک نظم خاصی انجام شود تا خوراکی برای رسانه‌های خارجی نباشیم.
شهردار بوشهر نیز در این نشست گفت: ما منکر شادی در جامعه نیستیم، بوشهر شهری مذهبی و تاریخی با قدمت بسیار بالایی است و درخصوص فستیوال موسقی کوچه با شهرداری تماس‌هایی گرفته شد، درحالی که ما در جریان اجرای برنامه نبودیم. حسین حیدری اظهار داشت: در همین راستا، از مدیران استان درخواست می‌شود هر برنامه‌ای که قصد دارند در شهر اجرا کنند با هماهنگی شهرداری باشد و هماهنگی بهتری در خصوص آن رخ دهد تا شاهد نارضایتی مردم درشهر نباشیم.

اما در جدیدترین واکنش ها، شنبه ۱۹ اسفندماه، یکی از مدیران وزارت ارشاد در این باره توضیحاتی مکتوب ارایه کرده است و گفت خود مراسم مشکلی نداشته و مردم در کوچه و خیابان حاشیه درست کرده اند.
«مهدی سموعی» رییس مرکز روابط عمومی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره حواشی به وجود آمده فستیوال موسیقی «کوچه» نوشت:
«لازم به توضیح است که [فستیوال کوچه]یک رویداد گردشگری است که از وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی مجوز خود را دریافت کرده است. این رویداد در بخش‌های متعدد و مختلفی برنامه ریزی و اجرا شده است.
مجریان برنامه در بوشهر، از اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی بابت بخش موسیقی این رویداد تقاضای مجوز می‌نمایند که طبق قوانین و بخشنامه‌ها، پس از دریافت تاییدیه اداره اماکن عمومی و همچنین اخذ استعلامات لازم، مجوز اجرا را برای یک مکان محدود و مشخص (عمارت رئیس) صادر می‌نمایند.
اجرا‌های این مکان با حضور و نظارت کامل همکاران ما برگزار شده است و اقدام خلافی هم صورت نگرفته است.
اما براساس فیلم‌های منتشر شده و گزارشات مردمی، در کوچه‌های بافت قدیم مواردی غیرقابل قبول و مخالف ارزش‌ها صورت گرفته است.
قطعاً این حواشی مورد تأیید وزارت فرهنگ نیست و تاکید داریم از عوامل در آن، باید موضوع را مطالبه و پیگیری نمود.
مجدداً تاکید می‌شود (خارج از محدوده عمارت رئیس) هیچ مجوزی از اداره کل صادر نشده است.»

به گزارش «فکرشهر»، با همه این اتفاقات رخ داده، به نظر می‌رسد برگزاری این جشنواره با روند فعلی، در سال‌های بعدی با مشکلات بیشتری مواجه باشد و شاید دیگر این فستیوال کوچه نباشد و سالن شود؛ البته اگر به مرحله برگزاری برسد!