آغاز فعال سازی مکانیسم ماشه توسط ۳ کشور اروپایی/ عراقچی: پاسخ می دهیم/ بیانیه وزارت امور خارجه ایران
یادداشت وزرای خارجه انگلیس، آلمان و فرانسه: نمی‌توانیم اجازه دهیم قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت بدون یک توافق جامع منقضی شود / اکنون ۳۰ روز فرصت وجود دارد
فکرشهر: دیوید لمی وزیر امور خارجه بریتانیا، یوهان وادفول وزیر امور خارجه آلمان و ژان-نوئل بارو وزیر امور خارجه فرانسه طی یادداشتی مشترک در پولیتیکو نوشتند: نمی‌توانیم اجازه دهیم قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت بدون یک توافق جامع منقضی شود.
به گزارش فکرشهر از انتخاب، متن این یادداشت به شرح زیر است:
مدت‌هاست که نگرانی بین‌المللی درباره جاه‌طلبی‌های هسته‌ای ایران وجود دارد.
اعتماد به تضمین‌های ایران به پایین‌ترین سطح تاریخی خود رسیده، تنش‌های منطقه‌ای رو به افزایش است و قطعنامه کلیدی شورای امنیت سازمان ملل تنها چند هفته دیگر منقضی می‌شود.
به همین دلیل، ما این هفته به‌عنوان وزیران خارجه بریتانیا، فرانسه و آلمان، مکانیسم موسوم به «ماشه» را فعال کردیم تا برنامه خطرناک هسته‌ای ایران را در دستور کار شورای امنیت سازمان ملل قرار دهیم.
اقدام ما پس از دو دهه دیپلماسی بین‌المللی صورت می‌گیرد، از زمان افشای عمومی برنامه تسلیحات هسته‌ای ایران در سال ۲۰۰۳.
در سال ۲۰۱۵، پس از چندین قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل، برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) مورد توافق قرار گرفت.
برجام که با قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل تأیید شد، توسط ایران امضا شد. این توافق غنی‌سازی هسته‌ای ایران را محدود کرد و سازوکار‌های نظارتی سازمان ملل را برقرار نمود تا اعتماد ایجاد شود که برنامه هسته‌ای ایران صرفاً صلح‌آمیز است.
در مقابل تعهد ایران به پایبندی به برجام، این کشور از رفع تحریم‌ها بهره‌مند شد.
در صورتی که ایران به تعهدات خود پایبند نباشد، قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت مکانیسمی را در نظر گرفته بود که به هر کشور عضو برجام اجازه می‌داد روندی را آغاز کند که منجر به بازگشت قطعنامه‌ها و تحریم‌ها شود: «مکانیسم ماشه».
این سازوکار به جهان امید بخشید.
اما در دهه بعد، ایران بار‌ها این توافق را تضعیف کرد.
از سال ۲۰۱۹، ایران تقریباً تمام تعهدات برجامی خود را نقض کرده است. ذخایر اورانیوم غنی‌شده آن اکنون ۴۵ برابر سقف مجاز در برجام است.
ایران همچنین غنی‌سازی – و انباشت – اورانیوم تا سطح ۶۰ درصد را آغاز کرد. هیچ کشور دیگری که سلاح هسته‌ای نداشته باشد چنین موادی تولید نمی‌کند.
ایران همچنین برخلاف تعهدات برجامی و الزامات حقوقی‌اش ذیل معاهده عدم اشاعه هسته‌ای، نظارت‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، نهاد نظارتی سازمان ملل در حوزه هسته‌ای، را محدود کرده است.
در نتیجه، از سال ۲۰۲۲ تاکنون، آژانس نتوانسته به جامعه بین‌المللی اطمینان دهد که برنامه هسته‌ای ایران صرفاً صلح‌آمیز است.
اکنون، با خطرات فزاینده برنامه هسته‌ای ایران برای صلح و امنیت بین‌المللی، ما هیچ گزینه‌ای جز آغاز روند مکانیسم ماشه نداشتیم.
در دهه گذشته تمام تلاش خود را برای حل این موضوع از طریق دیپلماسی به کار بستیم، از جمله ماه‌ها مذاکرات در سال‌های ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۲ – و دو بار به ایران توافقی سخاوتمندانه پیشنهاد دادیم که آن را رد کرد؛ و سال‌هاست که به ایران روشن گفته‌ایم نمی‌توانیم اجازه دهیم قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت بدون یک توافق جامع منقضی شود – و مقام‌های سه کشور اروپایی تنها در همین سال پنج بار با معاونان وزیر خارجه ایران دیدار کردند.
ما مرتباً با وزیر خارجه ایران، آقای عراقچی، گفت‌و‌گو کرده‌ایم؛ از جمله در ژنو در ماه ژوئن، در جریان درگیری ۱۲ روزه میان اسرائیل و ایران. در ژوئیه نیز با وزیر عراقچی صحبت کردیم و به ایران پیشنهاد تمدید مکانیسم ماشه دادیم.
شرایط تمدیدی که مطرح کردیم منصفانه و واقع‌بینانه بود: ازسرگیری مذاکرات درباره یک توافق جامع؛ پایبندی به الزامات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، از جمله بازرسی از تمام تأسیسات و مواد هسته‌ای طبق تعهدات حقوقی ایران؛ و برداشتن گام‌هایی برای رسیدگی به ذخایر اورانیوم با غنای بالا.
متأسفانه ایران این شرایط را برآورده نکرد و اقدامات حداقلی که انجام داد به‌هیچ‌وجه با الزامات ما همخوانی نداشت. این موضوع ما را به اقدامی که این هفته انجام دادیم رساند.
پس از فعال‌سازی مکانیسم ماشه، اکنون ۳۰ روز فرصت وجود دارد تا راه‌حل دیپلماتیک برای موضوع هسته‌ای ایران پیدا شود، پیش از آن‌که مکانیسم ماشه اجرایی گردد و شش قطعنامه قبلاً لغو شده شورای امنیت دوباره به اجرا درآید. اگر ایران بخواهد، همچنان یک مسیر روشن دیپلماتیک پیش رویش قرار دارد.
اما فعلاً، اقدام ما پیامی روشن می‌فرستد – اینکه ما برای حفظ ساختار بین‌المللی عدم اشاعه و اقدام علیه تهدید‌ها برای امنیت جهانی با یکدیگر همکاری خواهیم کرد.
اکنون توپ در زمین ایران است که از تشدید تنش خودداری کند، دوباره به‌طور جدی وارد تعامل شود و مسیر دیپلماسی سازنده را انتخاب نماید.
