پشت درهای بسته شورای نگهبان چه می‌گذرد؟

فکرشهر: شورای نگهبان درصدد ترمیم رابطه خود با رسانه‌هاست. این را می‌توان از افزایش فعالیت رسانه‌ای این شورا فهمید.

به گزارش فکرشهر، خبرآنلاین نوشت: مذاکراتشان تا همین چند وقت قبل علنی نمی‌شد، مشخص نبود آن ۶ فقیه و آن ۶ حقوقدان با چه استدلال‌ها و معیارهای شرعی و حقوقی لایحه و طرحی را رد یا تصویب می‌کنند و فراتر از آن با کدام متر و معیار یک کاندیدای مجلس یا ریاست جمهوری رد یا تایید صلاحیت می‌شود. اما گویی این روزها دیوارهای شورای نگهبان در حال فروریختن است و درصدد شفاف‌سازی برآمده‌اند.

شورای نگهبان درصدد ترمیم رابطه خود با رسانه‌هاست. این را می‌توان از افزایش فعالیت رسانه‌ای این شورا فهمید. عباسعلی کدخدایی با وجود آنکه سالهاست پشت تریبون سخنگویی شورا قرار دارد اما در دوره اخیر حضورش در شورا بعد از یک دوره وقفه، سعی کرده با رسانه‌ها بیشتر ارتباط برقرار کند. شنبه گذشته نیز سایت جدید شورا رونمایی شد؛ سایتی که قرار است به‌عنوان بازوی دوم رسانه‌ای آن عمل کند.

مجلس و دولت رودرروی افکار عمومی

در بین نهادهای سیاسی کلان کشور بیشترین ارتباط ناگسستنی با رسانه‌ها را از مجلس و دولت می‌بینیم. جلسات صحن مجلس به صورت زنده از رادیو پخش می‌شود و خبرنگاران حاضر در صحن مجلس تصمیمات نمایندگان را به افکار عمومی مخابره می‌کنند. در مورد جلسات غیر علنی هم که پشت درهای بسته اداره می‌شود نیز برخی نمایندگان گفتنی‌ها را به رسانه‌ها منتقل می‌کنند. قوه مجریه هم تصمیماتش پشت درهای بسته نمی‌ماند و اعضای دولت و به ویژه سخنگو و رئیس دفتر رئیس جمهور خود را در برابر رسانه‌ها قرار می‌دهند و هر هفته پای خبرنگاران به حیاط دولت و ارتباط با وزرا و معاونان رئیس‌جمهور بازمی‌شود.

اما شورای نگهبان و مجلس خبرگان خود را به اندازه دولت و مجلس در تیررس افکار عمومی قرار نداده‌اند. از مجلس خبرگان عموماً بیانیه منتشر می‌شود و مذاکرات بنا به گفته اعضای این مجلس به خاطر حساسیت آن علنی نمی‌شود.

کدخدایی is typing

فعالیت رسانه‌ای شورای نگهبان نیز تا چند وقت گذشته فقط به جلسات نشست خبری سخنگوی آن و یا معدود مصاحبه‌های دبیر آن با رسانه ملی محدود می‌شد. آن هم نهادهایی که تصمیماتش در اکثر مواقع همراه با جنجال و حاشیه است. برخی از این تصمیمات در سال‌های گذشته گرفته شده‌اند اما جنجال آن کماکان ادامه دارد. ازجمله این جنجال‌ها رد صلاحیت مرحوم آیت‌الله هاشمی است که حتی بعد از درگذشت او نیز در کارنامه شورای نگهبان ثبت شده است.

مبهم بودن فضای مذاکرات و تصمیمات شورای نگهبان حتی فراتر از رسانه‌ها و سیاسیون به بین افکار عمومی هم کشیده شده و گاهاً نگاه‌های منفی را علیه این نهاد مهم سیاسی ایجاد کرده است. شاید همین قبیل موضوعات باعث شده است که این شورای نگهبان اخیراً رسانه را جدی‌تر تلقی کند. عباسعلی کدخدایی مثل خیلی از سیاسیون از توئیتر و اینستاگرام غافل نشده و حتی حسابی در آپارات برای خود ایجاد کرده است. او فارغ از اینکه تلاش کرده با حضور فعال در فضای مجازی و اظهارنظر حتی در مسائلی بیرون از فضای شورای نگهبان چهره‌ای متفاوت از خود در بین رسانه‌ها بسازد گویی تلاش دارد یک پل ارتباطی بین این شورا و افکار عمومی هم باشد و در دسترس نبودن و ارتباط کم اعضای شورا با مردم را کمتر و کمتر کند.

تولید محتوای رسانه‌ای شورای نگهبان

شورای نگهبان شنبه گذشته نیز سایت جدید خود را رونمایی کرد؛ هرچند که شورای نگهبان بدون سایت نبود اما در سایت جدید که به صورت آزمایشی راه‌اندازی شده بخش‌هایی وجود دارد که نشان می‌دهد شورای نگهبان در فعالیت رسانه‌ای نمی‌خواهد تنها به مصاحبه‌های کدخدایی اکتفا کند. سایت جدید شورای با داشتن ستون‌های «اخبار برگزیده»، «پیشنهاد سردبیر»، «اینفوگرافی» می‌گوید شورای نگهبان قرار است مثل یک سایت خبری تولید محتوا کند. علیرضا رضازاده، مدیرکل روابط عمومی شورای نگهبان گفته: یکی از اهدافی که ما در نسخه جدید داشتیم این بوده است که با استفاده از آخرین تکنولوژی‌های طراحی سایت و بهینه‌سازی seo و همچنین بستر فنی سایت، دسترسی بهتری را برای مخاطبان هم از نظر جستجو و هم از نظر تفکیک‌بندی اخبار مرتبط با شورا داشته باشیم.

مشروح مذاکرات شورای نگهبان در تیررس افکار عمومی

توضیح درباره تصمیم‌گیری‌های شورای نگهبان مدتها به اظهارات سخنگوی آن بسنده می‌شد و مشروح مذاکرات ۶ فقیه و ۶ حقوقدان شورا در اختیار افکار عمومی قرار نمی‌گرفت. اما این ۱۲ نفر ظاهراً تصمیم گرفته‌اند مشروح مذاکرات خود را منتشر کنند. روی این سایت یکی از تاکیدات رهبری مورد اشاره قرار گرفته است. ایشان فرموده‌اند: «شورای نگهبان بایستی یک آرشیوی داشته باشد برای مجموعه کارهایی که در شورا انجام گرفته، چه در زمینه مسایل مربوط به کارهای علمی و تحقیق و حل و فصل قوانین و چه در زمینه انتخابات؛ یعنی معلوم بشود که شورای نگهبان چه کار کرد و چگونه کرد و بشود مراجعه کرد تا بشود از روی آنها تاریخ نوشت. این یک چیز لازمی است.»

اولین مشروح مذاکرات شورای نگهبان به دبیری آیت‌الله صافی گلپایگانی

قدیمی‌ترین گزارش مشروح مذاکراتی که بر روی سایت شورای نگهبان قرار گرفته به ۳۷ سال پیش و جلسه آیات صافی گلپایگانی (دبیر وقت شورای نگهبان)، جنتی، مهدوی کنی، صانعی، خزعلی فقهای شورا و محسن هادوی، مهدی هادوی، محمد صالحی، علی آراد، حسین مهرپور و گودرز افتخار جهرمی حقوقدانان آن برمی‌گردد. این افراد در ۱۶ فروردین سال ۶۱ به بررسی مصوبه شرایط انتخاب قضات دادگستری پرداخته‌اند.

شورای نگهبان لوایح چهارگانه را رد کرد، اما چرا؟

آخرین مشروح مذاکرات نیز جلسه ۱۳ اسفند سال ۹۳ است که اعضای شورا به بررسی لایحه بودجه سال ۹۴ می‌پردازند. با این حساب هنوز نمی‌توان استدلال‌های شورای نگهبان درباره چرایی رد مصوباتی مثل پیوستن ایران به لوایح FATF را متوجه شد. با توجه به اینکه سایت جدید شورای نگهبان هنوز در مرحله آزمایشی قرار دارد و در این سایت یکی از فرمایش‌های رهبر انقلاب مبنی بر تهیه آرشیو فعالیت‌های شورای نگهبان ذکر شده است از این شورا انتظار می‌رود آرشیو مشروح مذاکرات خود را کامل کند.

آیت‌الله هاشمی رد صلاحیت شد چون...

با همه اینها شورای نگهبان حاضر نیست درباره تصمیمات انتخاباتی خود که سیاسی‌ترین و پرحاشیه‌ترین این تصمیمات خود بوده است برای افکار عمومی شفاف‌سازی کند. در هر انتخابات کاندیدا یا کاندیداهایی رد صلاحیت شده‌اند یا به قول شورا، صلاحیت آنها احراز نشده است. در بخش مشروح مذاکرات سایت شورا اثری از گفت وگوهای اعضای شورا درباره انتخابات و بررسی صلاحیت کاندیداها به چشم نمی‌خورد و ظاهراً شورای نگهبان در شفافیت می‌خواهد به اطلاعیه‌هایی که بعد از بررسی صلاحیت کاندیداها صادر می‌کند بسنده کند. سال گذشته نیز خبرآنلاین در گفت و گویی از عباسعلی کدخدایی، سخنگوی این شورا پرسید: در مورد جلسه رد صلاحیت مرحوم هاشمی، چه حرف‌هایی در آن جلسه گفته شد که به چنین نتیجه‌ای رسیدید؟ کدخدایی پاسخ داد: «اگر می‌خواستند همه حرف‌ها را بگویند که مشروح مذاکرات را منتشر می‌کردند ….»

انتظار برای شکستن دیوارهای انتخاباتی شورا

پیداست که شورای نگهبان می‌خواهد تصویر جدیدی از خود خاصه در ارتباط با رسانه‌ها نشان دهد. این شورا دیگر نمی‌خواهد در فضای رسانه‌ای فقط برگزاری نشست سخنگو باشد اما شاید مهمترین ابهامات دقیقاً آنجا ایجاد شده که شورای نگهبان هنوز هم دورش حصار کشیده و حاضر به رونمایی نشده است؛ مذاکرات مربوط به رد یا تایید صلاحیت کاندیداها. حصاری که شاید با گام‌های جدیدی که این شورا برداشته است کم کم زمینه برداشته شدن آن فراهم شود.