فکرشهر: این مقاله به مناسبت 26 سپتامبر که مصادف با 4 مهر ماه ((روز جهانی بهداشت محیط)) می باشد ارائه شده است.
\n\n
به گزارش فکرشهر، روابط عمومی شبکه بهداشت و درمان دشتستان، در ادامه نوشت: بسیاری از بیماری‌های واگیردار و نیز برخی از بیماری‌های غیر واگیر می‌توانند از طریق محیط به انسان منتقل شوند. در فرایند ابتلای انسان به بیماری‌هایی که محیط در آنها نقش دارد، می‌توان سه رکن اساسی “منبع” ، “نحوه انتقال” و “حساسیت فرد” را مورد تجزیه و تحلیل قرار داد. گرچه کنترل و حذف یک بیماری با منشاء، محیطی با حذف هر یک از این ارکان ممکن است، ولی راهبرد اساسی بهداشت محیط ایجاد موانع متعدد در هر یک از این ارکان است..
\n\n
● کنترل منبع (کنترل عامل بیماری)
\n\n
یکی از راه های موثر کنترل بیماری‌های منتقله توسط محیط، مبارزه با عامل اصلی بیماری به شمار می‌رود.
\n▪ معیارهایی که در راهکار کنترل منبع بیماری می‌توان در نظر داشت، عبارتند از:
\nـ تغییر و جایگزینی مواد خام یا فرایندهای صنعتی جهت کاهش هرچه بیشتر ترکیبات مضر.
\nـ انتخاب پاکترین منبع آب آشامیدنی موجود به گونه ای که تا حد امکان عاری از عوامل بیولوژیکی و مواد شیمیایی معدنی و آلی و سمی باشد
\nـ قانونمند کردن فرایند تولید، فرآورش و عرضه مواد غذایی جهت حصول اطمینان از سالم بودن مواد غذایی ( نبود عوامل بیماری‌زا و مواد شیمیایی مضر) و حفظ شرایط کیفی مطلوب محصولات خوراکی.
\nـ تامین مسکن مناسب به گونه ای که امکان تماس با عوامل بیماری‌زا به حداقل کاهش یابد
\nـ تامین محیط کار سالم و ایمنی
\nـ تشویق استفاده مجدد و بازیافت و عدم تخلیه مواد زاید خطرناک در محیط
\nـ از بین بردن ناقلین بیماری (بندپایان و سایر ناقلین بیماری نظیر جوندگان) در منبع.
\nـ آموزش جامعه
\n\n
● کنترل نحوه انتقال و سرایت بیماری‌های منتقله از محیط
\n\n
▪ معیارهای کنترل کننده نحوه اننتقال عمدتا عبارتند از :
\nـ جلوگیری از تحرّک ناقلین و افراد حامل بیماری
\nـ جدا کردن منبع بیماری ( آلودگی) و پذیرندگان بالقوه آن تا حد امکان
\nـ اطمینان از اینکه تهیه، فرآورش و توزیع مواد غذایی هیچ گونه امکانی جهت گسترش و انتقال بیماری فراهم نخواهند کرد
\nـ جلوگیری از دسترسی به منابع بیماری نظیر آب‌های آلوده جهت استحمام و شنا و مناطقی که توسط ناقلین بیماری آلوده شده است.
\nـ تغییر عادات فردی نظیر استعمال دخانیات، بهداشت فردی و شستشوی دست‌ها جهت پیشگیری از انتقال فرد به فرد عوامل بیماری‌زا و ترکیبات سمی.
\n\n
● کنترل حساسیت افراد
\n\n
مستعدترین افراد در ابتلا به بیماری‌های منتقله توسط محیط را کودکان و سالخوردگان و افراد دارای بیماری‌های مزمن تنفسی و قلبی عروقی تشکیل می‌دهند.. در این بخش از زنجیره کنترل بیماری، هدف بهداشت محیط تغییر و بهبود شرایط محیطی به گونه ای است که فرد حداقل حساسیت در برابر بیماری را از خود نشان دهد.
\nبا اقداماتی مانند رعایت بهداشت فردی، ، تامین آب آشامیدنی سالم، دفع و تصفیه فاضلاب‌ها و بسیاری از اقدامات دیگر، بهداشت محیط نه تنها می‌تواند به حذف عامل بیماری‌زا یا قطع زنجیره انتقال منجر شود، بلکه حساسیت فرد را نیز در برابر بیماری به طور چشمگیرکاهش خواهدداد.
\nاهمیت اقدامات بهداشت محیط از دیدگاه ارزش کنترل بیماری‌ها حتی از اقداماتی نظیر واکسیناسیون نیز بیشتر است. زیرا در واکسیناسیون، هدف کاهش حساسیت و یا افزایش مقاومت فرد به یک یا چند عامل بیماری است، با اینکه تجربیات حاکی از این واقعیت است که تامین مسکن با شرایط مطلوب، بهسازی محیط (آب، فاضلاب، مواد زاید و کنترل ناقلین)، و رعایت بهداشت فردی می‌تواند منجر به مقاومت طولانی مدت و پایدار در برابر طیف وسیعی از بیماری‌های منتقله در جامعه بشود
\n
