کرونا؛ اختیارات استاندار و مرگی که در انتظار بوشهری هاست

فکرشهر ـ نرگس محمدزاده فرد: آخر بهمن ماه 1398 بود که خبر وجود و شیوع کرونا ویروس جدید که بعدها به «کووید 19» معروف شد، در ایران هم به طور رسمی مورد تایید قرار گرفت؛ ویروسی با منبع و منشا ناشناخته و البته میزبانی کشور چین و حرف و حدیث های بسیار که با شیوع گسترده و تبدیل آن به پاندمی (جهان گیری) به دنبال داشت؛ شایعه هایی که اینجا قصد پرداختن به آن ها را ندارم و با توجه به وضعیت کنونی استان بوشهر، آن هم 4 ماه پس از ورود کروناویروس به ایران، تنها به چند نکته اشاره می کنم. 

1.    بلافاصله پس از ورود ویروس کرونای جدید به ایران، مردم استان های جنوبی از جمله بوشهر، خودشان پیشقدم شدند و با وجود پیش رو بودن نوروز، بازارها را تعطیل کردند و مسوولین را وادار کردند تا از آن ها حمایت کرده و در کنار نیروهای مردمی، برخی اقدامات پیشگیرانه مثل کنترل ورود و خروج ها، گندزدایی محیط عمومی، تب سنجی و امثالهم را انجام دهند. 
در حالی که مردم امیدوار بودند پس از اقدام آن ها و ماه ها تعطیلی و در خانه ماندن، مسوولین بتوانند ویروس کرونا را مهار و یا حداقل کنترل کنند، به نظر می رسد مسوولین هم امیدوار بودند شایعه هایی که به طور پیوسته توسط کارشناسان و محققین رد می شد، صحت داشته باشد و کروناویروس جدید با گرم شدن هوا و آمدن تابستان، از بین برود یا کم شود و احتمالا به همین دلیل بود که دست روی دست گذاشتند و از آن بدتر، بازگشایی ها را برنامه ریزی کردند؛ امیدی که زمان نشان داد کاملا واهی بوده و این روزها کووید 19 در حالی در استان بوشهر در حال جولان دادن است که به طور بی سابقه ای در طول تاریخ، بیش از 10 روز دمای بالای 50 درجه سلسیوس در استان بوشهر داشته ایم؛ آن هم تنها در فصل بهار.

2.    همان طور که گفته شد، کروناویروس جدید در تمام دنیا شیوع داشته است و در برخی کشورها از جمله چین، موج دوم آن شروع شده؛ اما مهار و کنترل آن در کشورهای مختلف متفاوت بوده است؛ در حالی که اسپانیا که بیشترین مبتلا و مرگ در اروپا را داشته، چند روز را بدون فوتی ثبت کرده است، مرگ و میر در ایران دوباره بالا رفته است؛ فوتی  ها در ایران، از اعداد سه رقمی اسفند 98 و فروردین 99 به 40 فوتی در روز و این روزها به بیش از 100 مرگ در هر روز رسیده است؛ اما این بار فوتی ها از استان های مرکز و شمال کشور نیستند، بلکه در استان های جنوبی و غربی و البته شمال غرب و جنوب شرق هستند؛ استان هایی که در ماه های قبل، به خاطر فاصله گذاری اجتماعی و رعایت موارد بهداشتی توسط خود مردم، کم تر به این ویروس مبتلا شده بودند. اپیدمیولوژیست ها ـ کسانی که درباره بیماری های همه گیر مطالعه می کنند ـ معتقدند این مرگ و میرها، موج دوم کرونا در ایران نیست، بلکه همان موج اول است که استان های سفید آن روزهای رییس جمهور را به قرمز این روزها تبدیل کرده است. 

3.    در هفته های اخیر، نام استان های خوزستان و هرمزگان و البته آذربایجان به طور پیوسته به عنوان استان های قرمز ذکر می شود و محدودیت هایی هم در این استان ها ایجاد شده است و مسوولین کشوری و محلی به مردم در این باره هشدار می دهند؛ اما وضعیت استان بوشهر متفاوت تر به نظر می رسد. اگر خبرهای دو هفته اخیر به نقل از سخنگوهای وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی را بررسی کنید، می بینید که نام بوشهر به طور میانگین، یک روز در میان به عنوان استان قرمز ذکر می شود؛ طبق این اخبار، اگر امروز وضعیت استان بوشهر قرمز باشد، فردا نباید باشد و پس فردا دوباره قرمز یا در مرحله هشدار قرار می گیرد و روز بعدش دوباره جزو استان های قرمز ذکر نمی شود؛ مشخص نیست این اعلام ها بر اساس چه معیارهایی انجام می شود؛ شاید به اطلاعات دانشگاه علوم پزشکی ربط دارد و شاید هم آقای استاندار اطلاعات را درست نمی دهد، چرا که با وجود افزایش شیوع بیماری، مبتلایان و فوتی ها در استان بوشهر، دو هفته قبل، دستور بازگشایی حتی مهدهای کودک در استان بوشهر هم صادر شد و در حالی که چندین مرکز جامع سلامت و مراکز درمانی و بهداشتی و چندین شعبه بانکی و برخی اداره ها در نقاط مختلف استان بوشهر به علت شیوع ویروس و ابتلای پرسنل به کووید 19 تعطیل شده یا کارمندانی از مرکز استان و دیگر نقاط برای انجام امور اداری به آن مراکز و اداره ها اعزام شده اند، خبری از اقدامات مسوولین استانی برای کنترل این وضعیت نیست.  

4.    رییس جمهور روز شنبه ـ 24 خردادماه ـ در جلسه ستاد مبارزه با کرونای کشور درباره استان های قرمز گفت: «امروز این بحث شد استان‌هایی که در این روزها در وضعیت قرمز هستند، اختیاراتی به استانداری آنها داده شود تا برخی از محدودیت‌ها در کل استان یا شهرستانی اعمال شود، برخی استانداران چنین درخواستی را داشتند. قرار شد این اختیارات به آن استانداران داده شود ولی مدت زمان این اختیارات و چارچوب آنها محدود به قرمز بودن شرایط باشد. چارچوب‌ها هم در جلسه پنج‌شنبه بحث می‌شود و در جلسه شنبه آینده درباره آن تصمیم‌گیری می‌شود». حسن روحانی در جلسه امروز ـ شنبه، 31 خردادماه ـ ستاد نیز گفت: «در این جلسه مقرر شد که مبنای اعلام وضعیت قرمز یک استان نیست، بلکه بر اساس شرایط یک منطقه یا شهرستان به عنوان منطقه قرمز اعلام خواهد شد. بر این اساس هر استانی که شهرستان‌هایش دچار مشکل می‌شوند، باید بلافاصله ستاد استانی پیش‌بینی‌ها و محدودیت‌های لازم را تدوین و به کمیته امنیتی، اجتماعی و بهداشت و درمان بفرستند تا محدودیت‌های لازم پس از تأیید رئیس جمهور در مناطق مورد نظر اجرا شود».

5.    همان طور که گفته شد، واگذاری اختیارات به استانداران بیش از یک هفته قبل در ستاد مبارزه با کرونا مصوب و توسط رییس جمهور اعلام عمومی شده بود و نگارنده این سطور، انتظار داشت، امروز و بلافاصله پس از اعلام نهایی توسط رییس جمهور، استاندار بوشهر مصاحبه کند و یا حداقل در پرتال استانداری خبرش را درج کند که ما برای کنترل کووید 19 و کاهش ابتلا و مرگ و میرها در استان بوشهر، فلان می کنیم و بهمان و یا این درخواست ها را ارائه داده ایم و...؛ اما تنها یک خبر از عبدالکریم گراوند منتشر شد که «برای قطع زنجیره انتقال کرونا، مسیرهای منتهی به پارک ها و سواحل استان بوشهر بسته می شود»! این در حالی بود که رییس دانشگاه علوم پزشکی بوشهر هم گفته «زدن ماسک باید اجباری شود»؛ درخواستی که هفته گذشته مصوب شده بود برای کارمندان و مراجعان اداره ها اجباری شود، هر چند چندان اجرایی نمی شد.

6.    طبق گفته کارشناسان امر، در حال حاضر، شهرستان های بوشهر، گناوه، کنگان و دشتستان، در استان بوشهر، وضعیت قرمز دارند و البته سایر شهرستان ها هم سفید نیستند؛ در دو شهرستان گناوه و بوشهر و عسلویه، حتی چندین مرکز درمانی و بهداشتی به دلیل ابتلای پرسنل به کروناویروس تعطیل شده و این موضوع به طور رسمی هم اعلام شده است؛ و در دشتستان نیز چندین شعبه بانکی به همین دلیل تعطیل شده اند! از جمله در برازجان و تعداد مبتلایان در بسیاری از اداره ها، آن ها را به مرز تعطیلی کشانده و تعداد پرسنل مبتلا در دو بیمارستان مهر و شهید گنجی برازجان چندین برابر شده است. 
مردم در سه ماه نخست، تمام تلاش خود را به کار بردند و در حالی که برخی به نان شب محتاج بودند، در خانه ماندند تا بعد از عید فطر که دولت بازگشایی ها را اجرا و اجباری کرد. در این یک ماه، هر چند برگزاری عروسی و عزا در افزایش ابتلاها و مرگ های کرونا نقش داشته، اما آن چه مشخص است و با بررسی مبتلایان جدید ـ مبتلایان سه هفته اخیر ـ نمایان تر می شود، بیشتر افراد بیمار، در اداره ها هستند و این را رییس شبکه بهداشت و درمان دیلم نیز قبلا تایید و به طور رسمی اعلام کرده است؛ با این حال، هنوز خبری از محدودیت های احتمالی، تعطیلی و اختیاراتی که رییس جمهور به استانداران استان های قرمز داده، در استان بوشهر نیست و تنها قرار است مسیرهای منتهی به سواحل و پارک های استان بسته شود! گویی آقای استاندار هنوز نپذیرفته که بوشهر در وضعیت قرمز است و شاید هم تنها به اخبار امروز که نام بوشهر را در لیست استان های قرمز نداشته، بسنده کرده است؛ شاید هم دلایل اقتصادی و اشتغالی و دلایل نامعلوم دیگری در کار باشد که ما از آن بی خبریم.

7.    در حال حاضر، استان بوشهر میان لیست قرمزها و غیر قرمزها در حال رفت و آمد است و هر چند هنوز تا رسیدن به پیک یا همان اوج قله کووید 19، فاصله دارد ولی مطابق گفته اپیدمیولوژیست ها و نموداری که روز دوشنبه ـ 26 خردادماه ـ توسط معاون بهداشتی وزیر بهداشت ـ علیرضا رئیسی ـ در ستاد مقابله با کرونای کشور نمایش داده شد، به زودی و حتی پیش از استان های فارس و سیستان و بلوچستان به اوج بیماری کووید 19 خواهد رسید؛ نکته قابل توجه دیگر در بوشهر، فوت مبتلایان جوان و بدون سابقه بیماری های زمینه ای است که در جلسه مذکور، دکتر رئیسی هم به آن اشاره کرد؛ شرایطی که قطعا کمبود شدید تخت ها و امکانات بهداشتی و درمانی استان بوشهر را بیش از پیش نشان خواهد داد و اگر با اعمال محدودیت ها بر اساس اختیاراتی که دولت به استانداران داده، این وضعیت کنترل نشود، هم استانی های زیادی را به کام مرگ خواهد کشاند.