محقق داماد: دوران احتجاج ادیان پایان یافته

فکرشهر: «در همین لحظاتی که برای شما صحبت می‌کنم، عده زیادی به نام خدا خون می‌ریزند و به نام خدا آدم می‌کشند.»

به گزارش فکرشهر، آیت‌الله دکتر سیدمصطفی محقق داماد طی یادداشتی با این مقدمه در روزنامه «اعتماد» نوشت: با توجه به اینکه دست پشت پرده این جریانات، دست‌های آلوده سیاستمداران و قدرت‌طلبان است، تاسف‌بارتر آن است که مباشرین، به نام دین و بر اساس اعتقاد دینی چنین کارهایی را انجام می دهند. جهل دینی آنها را به این مسیر کشانده است. درد بی‌درمان این است که عقاید کج‌اندیشانه دینی، آنها را به اینجا کشانده است. اکنون چه باید کرد؟ خدای امن و سلام و آشتی و عشق و دوستی، مایه جهل و خونریزی و عداوت شده است. هر جاهل مسیحی به نام مسیح (ع) و هر جاهل مسلمان با نام محمد (ص) آدم می‌کشد. مساله روز ما همین مساله است.

در خصوص روابط اسلام و مسیحیت واقعیت این است که دیگر دوران احتجاج پایان یافته است. احتجاج، غلبه پیرو یک دین بر پیرو دین دیگر است. دیگر امروز چنین امری مطرح نیست. الان دوران گفت‌وگوست. یعنی فهمیدن و درک یکدیگر است و نه پیروزی بر دیگری. بهره‌گیری از تجربیات یکدیگر است و نه بی‌ارزش ساختن افکار یکدیگر. بیایید تا با همفکری و استفاده از تجربیات دو طرف، طرحی نو برای معرفی دین ارائه دهیم تا دین دستاویزی برای آدم‌کشی نشود. به جای آنکه از دین، خشونت نتیجه بگیریم کاری کنیم که آموزه‌های دینی ابزاری برای صلح، آرامش و دوستی شود.

پیشنهاد اینجانب این است که برای دینداری یعنی پذیرفتن یک دین - هر دینی که می‌خواهد باشد - چند اصل عقلانی را به عنوان پیش‌فرض قرار دهیم. در راس آن اصول، اصل کرامت انسانی است. به دیگر سخن قبل از ورود در دین بپذیریم که ما انسان هستیم و سپس می‌خواهیم دیندار شویم و انسانیت بماهو محترم و کریم است و کرامت، ذاتی انسان است. اگر این اصل را بپذیریم، احترام به حقوق انسانی خط قرمز ما خواهد شد، دیگری را خواهیم پذیرفت و هرگز به حریم کرامت او به هیچ انگیزه‌ای‌ تجاوز نخواهیم کرد.

جالب است که قرآن مجید، کرامت را جعل الهی و تکوینی معرفی کرده، نه تشریعی؛ یعنی در ذات انسان، کرامت قرار داده شده است، دادنی نیست تا گرفتنی باشد. می‌فرماید: «و لقدْ کرّمْنا بنی‌آدم و حملْناهُمْ فِی الْبرِّ و الْبحْرِ و رزقْناهُمْ مِن الطّیِّباتِ و فضّلْناهُمْ علی‏ کثیرٍ مِمّنْ خلقْنا تفْضیلاً (الاسراء٧٠) - و به راستی ما فرزندان آدم را ارجمند داشته‏‌ایم و آنان را در خشکی و دریا (بر مرکب) سوار کرده‌ایم و به آنان از چیزهای پاکیزه روزی داده‏‌ایم و آنان را بر بسیاری از آنچه آفریده‌‏ایم، نیک برتری بخشیده‏‌ایم.»